SUVλιές

" Oμολογώ πως οι άνθρωποι που οδηγούν αυτά τα πράγματα μέσα στις πόλεις, πρέπει να είναι ψυχοπαθείς " Jeremy Clarkson, παρουσιαστής της εκπομπής Top Gear

" Όταν βλέπεις κάποιον να προσπαθεί να κάνει μανούβρες με το SUV γύρω από ένα σχολείο, πρέπει να σκέφτεσαι πως ο άνθρωπος αυτός είναι τελείως ηλίθιος " Κen Livingstone, πρώην Δήμαρχος Λονδίνου.

" Είχαμε βαρεθεί τις μικρές αναιμικές σεβρολέτ. Θέλαμε κάτι μυώδες, κάτι που να φώναζε: κάντε στη πάντα, περνάει αμερικάνος! " Charles Dubow

Ανέκαθεν ήμουν επιφυλακτικός απέναντι σε όσους δηλώνουν οικολόγοι. Δεν δίνω πολιτικό ή κομματικό περιέχομενο στον όρο. Άλλωστε τώρα πια όλοι οι μαυρογυαλουραίοι σε όλο το φάσμα δηλώνουν και διαδηλώνουν τις οικολογικές και περιβαλλοντολογικές ανησυχίες τους. Στους απλούς ανθρώπους αναφέρομαι. Όταν βλέπω κηρύγματα περί οικολογικής συνείδησης κουμπώνομαι. Δεν μπορώ να το εξηγήσω. Είναι μεταφυσικό. Ναι, συμφωνώ κήνσορά μου πρέπει να μου γίνει συνήθεια η ανακύκλωση, ναι πρέπει να μαζεύω τα γυάλινα μπουκάλια, ναι αλλά μη με πιέζεις πολύ γιατί αυτές οι συνήθειες σιγά σιγα αφομοιώνονται και μπαίνουν στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Και κυρίως μη μου λες πως καταστρέφω τον πλανήτη. Να μου πεις βοηθάω την οικονομία και το περιβάλλον της χώρας το δέχομαι. Να μου πεις είναι ένδειξη πολιτισμού, συμφωνώ. Αλλά άσε τους μικρομεγαλισμούς περί πλανήτη. Εσύ φίλε κήνσορα ξέρεις πως κι αν ακόμη όλοι οι Έλληνες, ποιοι Έλληνες, όλοι οι Ευρωπαίοι αποκτήσουν φουλ οικολογική συνείδηση και μειώσουν τους ρύπους στο ελάχιστο, αν δεν μπουν σε τάξη τα Κινεζόπουλα, οι Ινδοί και αι ΗΠΑ δε σώζεται ο πλανήτης που να ανακυκλώσουμε τον αγλέορα. Πλησιάζει και η Κοπεγχάγη και θα δεις.

Επειδή μ΄αρέσει όμως το στυλ σου φίλε κήνσορα θα εξαπολύσω και εγώ μύδρους. Τι μύδρους, φιλιππικό έφτιαξα. Κατά των SUV (Sport Utility Vehicles). Τί; Έχεις SUV ; Και βγάζεις δεκάρικους περί οικολογίας βρε αθεόφοβε; Κάτσε να τα πούμε λίγο... Και εκτός από οικολογικές θα δώσω και κοινωνικοιδεολογικές διαστάσεις στο θέμα. Και σου χω και ένα ντεσουδάκι περί ασφάλειας των εν λόγω οχημάτων. Πάμε.

Ανάμεσα στο 1980 και το 2000 οι κατασκευαστές αυτοκινήτων ξόδεψαν 80 δισεκατομμύρια δολάρια σε διαφημίσεις μεγάλων αυτοκινήτων και φορτηγών. Έτσι μεταξύ 1995 και 2001 ο αριθμός των SUV στους αμερικάνικους δρόμους διπλασιάστηκε. "Ρίχνεις λίγα περισσότερα δολλάρια σε ένα αυτοκίνητο, το μεγαλώνεις και το πουλάς για πολύ περισσότερα χρήματα ", εξήγησε ένας διευθυντής πωλήσεων της Chrysler. "Oι καταναλωτές δεν χρειάζονταν πραγματικά ένα όχημα με κίνηση στους τέσσερις τροχούς" πρόσθεσε ένα στέλεχος της Jeep. "Όλη η ιστορία με τις πωλήσεις των SUV βασιζόταν σε ψυχολογικούς λόγους" ( σε ελεύθερη μετάφραση: τους προβατοποιήσαμε πάλι ). Τα ενεργειοβόρα SUV είχαν ταξινομηθεί από το Κογκρέσο στην κατηγορία των ελαφριών φορτηγών και ως εκ τούτου εξαιρούνταν από τα πιο αυστηρά μέτρα, που αφορούσαν στα επιβατικά αυτοκίνητα. Όταν όμως οι πωλήσεις εκτοξεύθηκαν στα ύψη μέσα στα αστικά όρια, η Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος [ Εnvironmental Protection Agency-EPA] δυσκολεύτηκε να πάρει μέτρα. Ανώνυμο μέλος της επιτροπής ομολόγησε στον δημοσιογράφο της στήλης του αυτοκινήτου στη New York Times, Keith Bradser: " Δεν θέλουμε να σκοτώσουμε τη χήνα που γεννά τα χρυσά αυγά για την εγχώρια αυτοκινητοβιομηχανία ". Με κατά μέσο όρο 20% λιγότερη οικονομία στα καύσιμα σε σχέσεις με τον μέσο όρο των άλλων επιβατικών αυτοκινήτων, οι πωλήσεις των SUV ανέβασαν τον μέσο όρο κατανάλωσης καυσίμων των ελαφρών οχημάτων της χώρας, που από το 1988 και πέρα αυξανόταν σταθερά.

Ο Κeith Bradsher δεν είναι κανένας μανιακός οικολόγος. Ούτε ακτιβιστής. Αρθρογραφεί στην New York Τimes και ως ανταποκριτής της εφημερίδας στην Ουάσινγκτον έχει καλύψει οικονομικό ρεπορτάζ ( διεθνές και εσωτερικό), τηλεπικοινωνίες και θέματα βιομηχανίας αυτοκινήτου. Τα ρεπορτάζ του για τα Sport Utility Vehicles του χάρισαν το 1997 το βραβείο George Polk (σημ.:Πολκ,Πολκ κάτι μου θυμίζει αυτό το όνομα...), ενώ την ίδια χρονιά προτάθηκε και για το Βραβείο Πούλιτζερ. Το βιβλίο του Ηigh and Mighty αναφέρεται αποκλειστικά στα SUV. Aναφέρεται...Τρόπος του λέγειν. Γενεές δεκατέσσερεις τα περνάει. Και αυτά και τους οδηγούς τους. Ντρέπομαι και να αναφέρω τι τους σούρνει. Μέχρι και το ψυχολογικό προφίλ των οδηγών δίνει. Τι εγωκεντρικούς, τι εγωιστές, τι άσχετους οδηγούς τους λέει, τι νάρκισσους, τι έλλειψη κοινωνικής ευθύνης τους καταλογίζει. Τα μίνι-βαν τα υπερασπίζεται(όχι τόσο ρυπογόνα και θεωρεί τους οδηγούς τους υπεύθυνους καθότι προσγειωμένοι οικογενειάρχες). Μια σύντομη περίληψη του βιβλίου εδώ: http://www.washingtonmonthly.com/features/2001/0212.mencimer.html

Δεν αναλίσκεται ιδιαίτερα στο πόσο αντιοικολογικά και ενεργειοβόρα είναι τα οχήματα αυτά. Να δούμε αυτήν την πτυχή. Λίγα νούμερα:

-αν η μέση απόδοση που έχουν τα αυτοκίνητα αυτά αυξανόταν κατά μόλις 3 μίλια ανά γαλόνι βενζίνης, η ημερήσια κατανάλωση στις ΗΠΑ θα έπεφτε κατά 49.000.000 γαλόνια. Ενδεικτικά, από το μεγάλο κοίτασμα στην Αλάσκα - για το οποίο υπάρχει έντονη διαμάχη για το αν θα πρέπει να αρχίσουν γεωτρήσεις-καθότι βρίσκεται σε καταφύγιο άγριας ζωής(Arctic National Wildlife Refuge)- υπολογίζεται να αντλούνται 42.000.000 γαλόνια την ημέρα.

-Όσοι χρησιμοποιούν για ένα χρόνο SUV αντί για κανονικό αυτοκίνητο, σπαταλούν τόση ενέργεια, όση εάν άφηναν το ψυγείο ανοικτό για 6 χρόνια, το φως του μπάνιου ανοικτό για 30 χρόνια ή την τηλεόραση ανοικτή για 28 χρόνια. (3)

-από το 1990 η ανεπαρκής ενεργειακά απόδοση των SUV οδήγησε τους αμερικανούς σε σπατάλη 70 δισεκατομμυρίων γαλονιών βενζίνης.

Η Carol Browner ( Σύμβουλος πλέον του Ομπάμα επί θεμάτων Ενέργειας και Κλίματος) σε κατάθεσή της σε υποεπιτροπή της Γερουσίας το 1999 τα είπε διπλωματικά. Τα χαρακτήρισε προκαλούντα μόλυνση σε υψηλότατο βαθμό, τόνισε πως μαζί με τα μίνι-βανς και τα ελαφρά φορτηγά αποτελούν το 50% του στόλου των αυτοκινήτων στις ΗΠΑ και πρότεινε να δωθεί ένα τέλος στη σκανδαλώδη προνομιακή μεταχείρισή τους, με το να υπάγονται στις αυστηρές προδιαγραφές που ίσχυαν και για τα επιβατικά αυτοκίνητα και να σταματήσει η προκλητική εξαίρεσή τους. (4)

Ο Ken Livingstone ως δήμαρχος Λονδίνου ήταν πιο αυστηρός. Αφού ξέσπασε χαρακτηρίζοντας τους ιδιοκτήτες τέτοιων οχημάτων (στην Αγγλία τα αποκαλούν Chelsea tractors, το αντίστοιχο του "αγροτικά Κολωνακίου") ηλίθιους, δήλωσε πως η κυκλοφορία τους πρέπει να απαγορευθεί στο Λονδίνο. Στην ίδια γραμμή κινείται και ο βουλευτής Norman Bakers που πρότεινε να επιβληθούν υψηλά τέλη και επιπλέον φόροι στα οχήματα αυτά( http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/3739495.stm ). Τον Ιανουάριο του 2008 και ενώ επίκειντo δημοτικές εκλογές, ο Livingstone πρότεινε να επιβληθεί τέλος 25 λιρών την ήμερα για τα 4χ4 που κινούνται σε συγκεκριμένη ζώνη. Ο συντηρητικός αντιπαλός του ο πολύς Boris Johnson- o μόνος πολιτικός που υποστήριξε την απόφαση Μπους για μη ένταξη στο πρωτόκολλο του Κιότο-εναντιώθηκε στην πρόταση του Livingstone. O Johnson κέρδισε τις εκλογές...(5)

Kαι ερχόμαστε στο τελευταίο επιχείρημα υπέρ των οχημάτων αυτών. Η ασφάλεια. Κατ' αρχήν μιλάμε για την ασφάλεια των οδηγών και των επιβαινόντων. Διότι αν ξεκινήσουμε από τους πεζούς, μιλάμε για κινούμενους χάρους. Γιατί ο πεζός που θα χτυπηθεί από SUV έχει διπλάσιες πιθανότητες να σκοτωθεί. Ο οδηγός κανονικού αυτοκινήτου που θα συγκρουστεί πλαγιομετωπικά με 4χ4 έχει 4 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να σκοτωθεί σε σχέση με μία σύγκρουση με κανονικό αυτοκίνητο. Πάμε τώρα στους επιβαίνοντες. Κατ'αρχήν, μια που είπα επιβαίνοντες, να σημειωθεί πως σε ένα τυπικό SUV επιβαίνουν κατά μέσο όρο 1,3 άνθρωποι ("το χρειάζομαι για να μεταφέρω την οικογένεια ρε παιδιά"). Mε βάση μελέτες η αδιαμφισβήτητη ασφάλεια που έχουν λόγω όγκου κλπ, εν πολλοίς μετριάζεται από το γεγονός πως έχουν 4πλάσια πιθανότητα για ντελαπάρισμα-rollover(7). Σε ό,τι αφορά στα παιδιά η πιθανότητα να τραυματιστούν τριπλασιάζεται όταν στο ατύχημα επισυμβαίνει ντελαπάρισμα. Ο Dennis Durbin, παιδίατρος των Επειγόντων Περιστατικών που πήρε μέρος στη μελέτη δήλωσε επί λέξη: " We’re not saying they’re worse or that they’re terrible vehicles. We’re challenging the conventional wisdom that everyone assumed they were better "...(8)

Δεν στα είπα αυτά κήνσορα οικολόγε που οδηγείς ένα μικρό τανκ, που καίει τα αντερά του, μέσα στην πόλη για να στεναχωρηθείς. Άλλωστε όπως είπα σε πλανητικό επίπεδο το κλίμα δεν επηρεάζεαται από την Ελλάδα και τους Έλληνες. Αλλά για να θυμάσαι κι εσύ και εγώ πως πριν αρχίσουμε το κήρυγμα στο όνομα του πλανήτη, ας ρίχνουμε μια ματιά στα του οίκου μας( συγκεκριμένα στο γκαράζ). Πήγαινέ με τώρα μια βόλτα με το Ηummer σου...

Παραπομπές:

1. I Want my SUV, Charles Dubow Forbes.com (http://www.forbes.com/1998/06/06/feat.html)

2. The Intertwining Link Between SUVs and Gas Consumption (http://www.associatedcontent.com/article/335940/the_intertwining_link_between_suvs_pg3.html?cat=27)

3.http://www.stopurban4x4s.org.uk/climate.htm

4.Carol M. Browner, Administrator Environmental Protection Agency, Testimony Prepared for Delivery Senate EPW Subcommittee on Clean Air Washington, D.C. May 20, 1999 (http://www.epa.gov/ttncaaa1/gen/cmbtest.html)

5. Livingstone pushes forward with £25 congestion charge (http://www.guardian.co.uk/politics/2008/jan/31/london.london)

6. The safety myth (http://www.stopurban4x4s.org.uk/safety.htm)

7. http://aapgrandrounds.aappublications.org/cgi/content/extract/15/5/60

8. http://www.mindfully.org/Health/2006/SUVs-No-Safer3jan06.htm