Nέο Site

Ένα νέο Site, δημιούργημα απλών χρηστών ήδη λειτουργεί. Oμάδα από φίλους bloggers ξεκίνησαν και δημιούργησαν ένα νέο χώρο.Με παλιούς και νέους χρήστες, ελεύθερη θεματολογία στο Forum( o κάθε χρήστης μπορεί να ανεβάσει θέμα της αρεσκείας του) και πολλά blogs,χωρίς λογοκρισίες, ban και λοιπά δυσάρεστα που έχουν παρατητηθεί σε επαγγελματικά site.
H διεύθυνση: http://www.mantri.gr.

Bασίλειος Μαρκεζίνης-εξωτερική πολιτική (Β' μέρος)

Το άρθρο αυτό του Β.Μαρκεζίνη δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2009(εφημερίδα Έθνος).Τίτλος του άρθρου: Ορατοί οι κίνδυνοι στα εθνικά θέματα.Στο τέλος της ανάρτησης, υπάρχει λινκ με εκτεταμένη ομιλία του στο Ίδρυμα Ωνάση.Ο αστερίσκος στο τέλος είναι δικό μου σχόλιο. Το βιβλίο(φωτό), έχει τίτλο "Σκιές από την Αμερική" και είναι μια συλλογή άρθρων και δοκιμίων πάνω στην σύγχρονη αμερικανική πολιτική. Σημειώνω πως γραμμένο το καλοκαίρι που μας πέρασε το άρθρο έχει- κατά την γνώμη μου- μια κρυφοφιλοκραμανλική ματιά. Δεν έγκειται εκεί η αξία του άρθρου. Αντιθέτως, είναι μια αδυναμία του, ίσως διότι ο Β.Μαρκεζίνης μένει σε "περασμένα μεγαλεία"( Βουκουρέστι/βέτο, συμφωνία για αγωγούς) και λησμονεί πως η πρώην Υπουργός Εξωτερικών και αυριανή αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης(ναι, μην ξεχάσετε να ψηφίσετε στο συνέδριο, ναι η ψήφος σας μπορεί να αλλάξει το αποτέλεσμα και ναι εγώ είμαι καρδινάλιος) νόθευσε και υπονόμευσε τα όποια επιτεύγματα και δειλά βήματα. Και αύριο, μετά την ανάληψη της
(α)αρχηγίας της ΝΔ από την γυναίκα που πρώτη ως Υπουργός Εξωτερικών, ανάμεσα σε όλους τους ΥΠΕΞ της Ευρώπης ετάχθη υπέρ της αντιπυραυλικής ασπίδας των ΗΠΑ και
(β)σε λίγα χρόνια της πρωθυπουργίας(ναι, ασφαλώς, αφού την εγκρίνει δια της ψήφου του ο ελληνικός λαός, το ξέρουμε το έργο...) θα έχουμε περάσει μια δεκαετία(;) με το δίδυμο Παπανδρέου-Μπακογιάννη στο πηδάλιο της χώρας...Περαστικά μας.


" Καθώς πλησιάζει η πρώτη επέτειός του στην εξουσία, ο Αμερικανός πρόεδρος πρέπει εύλογα να νιώθει υπερήφανος για τον εαυτό του και τη φυλή του. Κατέκτησε πράγματι μια θέση ύψιστης περιωπής με την αξία του και την επιμονή του, και είναι γεγονός ότι απέχει παρασάγγας από τη θλιβερή κατάσταση του προκατόχου του.
Παρ’ όλα αυτά, ως πολιτικός με σαφή επίγνωση των εξελίξεων και των γεγονότων, είναι μάλλον απίθανο να μην αισθάνεται ότι δεν έχει και τόσους λόγους πανηγυρισμού.
Ετσι όσον αφορά τα εσωτερικά θέματα, το μείζον πρόγραμμά του -ένα πρόγραμμα μεταρρύθμισης του αμερικανικού συστήματος υγείας- είναι μεν αναγκαίο, αλλά, επί του παρόντος, βρίσκεται στα όρια της κατάρρευσης. Η οικονομική ανάκαμψη της χώρας του είναι ακόμη αμφίβολη. Η ανάγκη για περαιτέρω οικονομικές ενέσεις τόνωσης των αμερικανικών βιομηχανιών παραμένει υπαρκτή. O τρόπος που χειρίστηκε το ζήτημα του επαίσχυντου Γκουαντάναμο δεν του απέφερε επαίνους (αν και, για το ευρύ κοινό, το ζήτημα αυτό έχει πλέον αρχίσει να περνά σε δεύτερη μοίρα).
Οσον αφορά τα εξωτερικά θέματα, η κατάσταση είναι πιο μελαγχολική, μια και σταδιακά η πολιτική του Ομπάμα προσελκύει πλέον τον χειρότερο όλων των χαρακτηρισμών -κρινόμενη ως προς την ουσία της, ασφαλώς, και όχι με βάση τη δημιουργία εντυπώσεων-, ως «συνέχεια της στρατηγικής Μπους/Τσένι».

Η δήλωση αυτή μοιάζει ίσως υπερβολικά σκληρή, αλλά, εάν εξετάσει κανείς τις συνιστώσες της, δεν είναι εντέλει τόσο αδικαιολόγητη.
Πιο συγκεκριμένα: ο πρόεδρος Ομπάμα ελάχιστη πρόοδο έχει σημειώσει όσον αφορά τις σχέσεις του με τη Ρωσία. Υπάρχουν μάλιστα ενδείξεις ότι η Ρωσία έχει ενοχληθεί σοβαρά από τη συστηματική τάση των Αμερικανών να υποτιμούν τη διεθνή σπουδαιότητά της.
Η Αμερική στα λόγια, εάν όχι και στις πράξεις (εφόσον ελάχιστα μπορεί όντως να κάνει), παραμένει επίσης προκλητική όσον αφορά τη Γεωργία και την Ουκρανία. Οι σχέσεις της με την Ευρώπη παραμένουν χλιαρές, ενώ ταυτόχρονα η σημερινή Γερμανία προσεταιρίζεται όλο και περισσότερο τη Ρωσία στο πλαίσιο ζητημάτων που δεν περιορίζονται πλέον στον ενεργειακό τομέα.
Κοιτάζοντας πιο πέρα βλέπουμε πως o πόλεμος στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν παραμένει εκκρεμής και αιματηρός όσο ποτέ άλλοτε, ενώ το οικονομικό κόστος του για τις ΗΠΑ (συνυπολογιζόμενης της διατήρησης στρατευμάτων στο Ιράκ) κατά το τρέχον έτος θα υπερβεί τα 730 δισ. δολάρια.
Η «συγκράτηση» του διαρκώς εντεινόμενου ισραηλινού επεκτατισμού εγείρει επίσης ανυπέρβλητες δυσκολίες, παρά τις επικοινωνιακές προσπάθειες να καλυφθεί η πραγματική κατάσταση. Τέλος, το φλέγον ζήτημα του Ιράν ενδέχεται σύντομα να εισέλθει σε μια νέα, πολύ πιο επικίνδυνη φάση. Εάν σε όλα αυτά προσθέσουμε και τα πολλαπλά προβλήματα που υποβόσκουν στις σχέσεις της Αμερικής με το Μεξικό, την ανεπίλυτη διένεξη με την Κορέα, καθώς και την εντεινόμενη οικονομική αντιπαλότητα με την Κίνα που εξελίσσεται σήμερα στη Βραζιλία, σαφέστατα διαπιστώνουμε όχι μόνον ότι η αμερικανική ηγεμονία δεν είναι ακμαία, αλλά ότι η όλη κατάσταση δύσκολα θα δικαιολογούσε το οποιοδήποτε αίσθημα χαράς ή ικανοποίησης.


Η υποβόσκουσα κρίση μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας
Μέσα σε ακριβώς αυτό το πλαίσιο, και όχι μεμονωμένα, οφείλουμε να εξετάσουμε και την κλιμακούμενη ένταση ανάμεσα στη χώρα μας και την Τουρκία. Το επισημαίνω αυτό για λογαριασμό του μέσου αναγνώστη, ο οποίος έχει συνηθίσει να λαμβάνει μόνο επαναλαμβανόμενες και καθησυχαστικές δηλώσεις από το υπουργείο Εξωτερικών μας.
Οι δηλώσεις αυτές περιστρέφονται γύρω από δύο κεντρικές ιδέες που αφορούν τις διμερείς σχέσεις, αλλά λίγο-πολύ αγνοούν την επίδραση του ευρύτερου γεωπολιτικού συστήματος στη διαμόρφωση των αμερικανικών προθέσεων για την Τουρκία και, εμμέσως, για την Ελλάδα ως τον τελευταίο τροχό αυτής της άμαξας.
Η πρώτη ιδέα/διαβεβαίωση είναι ότι αντιμετωπίζουμε τις καθημερινές τουρκικές προκλήσεις με ηρεμία και ψύχραιμη σκέψη, γνωρίζοντας ότι το διεθνές δίκαιο είναι με το μέρος μας. Σύμφωνα με τη δεύτερη ιδέα, η παρούσα επιθετική στάση της Τουρκίας αποτελεί «εποχικό φαινόμενο», διόλου πρωτόγνωρο, και άρα είναι απλώς ακόμη ένα από τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε με ηρεμία σε σχέση με τη γείτονα χώρα.

Διαφωνώ και με τις δύο αυτές ιδέες, για τρεις διαφορετικούς λόγους.

Κατά πρώτο λόγο, η τουρκική εξωτερική πολιτική επηρεάζεται πλέον όλο και λιγότερο από τους παράγοντες που επικαλείται η ελληνική κυβέρνηση, και ειδικότερα από την προσπάθεια των κεμαλιστών στρατηγών να παραμείνουν υπολογίσιμος παράγοντας στη χώρα τους. Τo λέω αυτό διότι ο κ. Ερντογάν συνεχίζει επιτυχώς τις πολιτικές του κ. Γκιουλ και του Τ. Οζάλ, αποδυναμώνοντας όλο και περισσότερο τον παλιό αυτόν προμαχώνα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
Σήμερα στη συλλογιστική βάση της τουρκικής επιθετικότητας βρίσκεται, όπως προσπάθησα να εξηγήσω σε προηγούμενο άρθρο μου στο «Εθνος της Κυριακής», μια πολύ πιο εκλεπτυσμένη, πολυδιάστατη και συντονισμένη εξωτερική πολιτική, την οποία ανέπτυξαν προοδευτικά και θέτουν πλέον σε εφαρμογή οι κ.κ. Νταβούτογλου και Ερντογάν. Η αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών θα έπρεπε επομένως να προσαρμοστεί καταλλήλως, να εκσυγχρονιστεί και να διαμορφωθεί κατά τρόπον ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό το σύνθετο σχέδιο δράσης, που είναι πρωτόγνωρο με τα μέχρι τώρα τουρκικά δεδομένα. Οπως και αρκετοί άλλοι πολίτες, αναμένω και εγώ σαφείς αποδείξεις μιας μελετημένης και συντονισμένης ελληνικής αντίδρασης, αλλά, μέχρι στιγμής, μάταια.
Κατά δεύτερο λόγο, διαφωνώ με τη συχνή επίκληση του διεθνούς δικαίου ως παράγοντα που είναι με το μέρος μας και άρα καθιστά τη χώρα μας απόρθητη. Διαφωνώ με αυτήν την προσέγγιση όχι επειδή δεν τρέφω σεβασμό γι’ αυτόν τον κλάδο του δικαίου -πώς θα ήταν δυνατόν άλλωστε, τη στιγμή που ως νομικός ασχολούμαι με αυτά τα θέματα-, αλλά επειδή γνωρίζω, όπως γνωρίζει και η κυβέρνηση, ότι και εμείς οι ίδιοι δεν τολμούμε να εφαρμόσουμε πρακτικά το διεθνές δίκαιο.
Αρκεί ένα και μόνο παράδειγμα, για του λόγου το αληθές. Παρότι, λοιπόν, το διεθνές δίκαιο μάς δίνει το δικαίωμα να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, εμείς δεν τολμούμε να ασκήσουμε το δικαίωμα αυτό στην πράξη, δεδομένης της απειλής της Τουρκίας ότι θα το εκλάβει ως casus belli.
Θεωρητικά υπάρχουν πάντα τρόποι να αντιδράσει κανείς στα φαινομενικά αδιέξοδα, υπό τον όρο, βεβαίως, ότι μπορεί να σκεφτεί ελεύθερα και πρωτότυπα. Το ζήτημα όμως είναι: «Εμείς μπορούμε να κάνουμε κάτι τέτοιο;».
Σε ένα βιβλίο που εκδόθηκε πρόσφατα (2008), με τίτλο «Για το ζήτημα του Αιγαίου - Τα πετρέλαια, ο Μάρτης του ‘87, οι «συνοριακές διαφορές», η Ευρωπαϊκή Ενωση και η «ενεργειακή γέφυρα»», ο πρώην υπουργός Αναστάσιος Ι. Πεπονής έγραψε (σ. 161) ότι «η Ελλάδα μπορεί, με σωστή εκτίμηση των δεδομένων, να προπαρασκευάσει και να προχωρήσει σε διαφοροποιημένες κατά περιοχή επεκτάσεις της χωρικής της θάλασσας στο Αιγαίο, ασκώντας ευχέρεια που αναγνωρίζει το Διεθνές Δίκαιο». (Χρησιμοποίησα πλάγια στοιχεία σε αρκετές λέξεις, θέλοντας να δείξω πόσο προσεκτικά γράφει ο κ. Πεπονής.)
Δεν υποστηρίζω, στο συγκεκριμένο σημείο, ότι αυτή είναι υποχρεωτικά η λύση. Ούτε και ο κ. Πεπονής, νομίζω, υποστηρίζει κάτι τέτοιο. Τα ζητήματα αυτά, ας μην ξεχνάμε, είναι πολύ περίπλοκα και δεν είναι δυνατόν να επιλυθούν στο στενό πλαίσιο ενός άρθρου εφημερίδας. Αυτό πάντως που υποστηρίζω είναι ότι μπορούμε να διαμορφώσουμε ρεαλιστικά σχέδια με σκοπό να προστατεύσουμε τα συμφέροντα της χώρας μας, όπως πολύ χαρακτηριστικά έκανε το 1987 η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, αναγκάζοντας τελικά την Τουρκία να εγκαταλείψει την επιθετική της στάση.
Οσον αφορά τη σημερινή κρίση, δεν έχω διαβάσει μέχρι τώρα παρά μόνο κάποιες παρασκηνιακές πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες οι Αμερικανοί θέλουν να συναντηθούμε με τους Τούρκους και να λύσουμε όλα μας τα προβλήματα διαμιάς. Είναι προφανώς αδύνατον να αποβεί λυσιτελής μια τέτοια πρόταση. Κι επιπλέον, θα ήταν ντροπή για οποιονδήποτε Ελληνα πολιτικό να καθίσει σε ένα τέτοιο τραπέζι διαπραγματεύσεων!
Αυτή είναι η γνώμη ενός πατριώτη, αν και γνωρίζει και αυτός και όλοι οι αναγνώστες ότι οι Αμερικανοί δεν θα ησυχάσουν μέχρις ότου μας επιβάλουν την πρόθεσή τους.
Τέλος διαφωνώ με τις καθησυχαστικές, αλλά κοινότοπες δηλώσεις στις οποίες προβαίνει το υπουργείο Εξωτερικών μας ότι έχει την όλη κατάσταση υπό έλεγχο, διότι απλούστατα, όπως και οι περισσότεροι συμπατριώτες μου, δεν πιστεύω ότι αυτό αληθεύει.

Η επίδειξη ψυχραιμίας και αυτοκυριαρχίας, όταν δεν συνοδεύεται από επιχειρήματα, πράξεις, αποτελέσματα, υποδηλώνει αδυναμία, όχι δύναμη. Η κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας δείχνει ότι και οι Τούρκοι συμμερίζονται ακριβώς την ίδια άποψη γι’ αυτές τις δηλώσεις, μια και προφανώς τις αντιμετωπίζουν με πλήρη αδιαφορία.
Κατά τη γνώμη μου θα ήταν πολύ πιο υπεύθυνη στάση να βγει κανείς και να μιλήσει ανοιχτά στους πολίτες της χώρας, να τους πει για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η χώρα και, αν είναι αρκετά θαρραλέος (πράγμα μάλλον απίθανο), να τους υπενθυμίσει ποιοι μπορεί να κρύβονται πίσω από αυτές τις ανούσιες διαβεβαιώσεις, προσπαθώντας να μας εξωθήσουν σε συζητήσεις που θα έθεταν σε κίνδυνο την εθνική μας κυριαρχία.
Πράγματι -για να επανέλθουμε στο επιχείρημα που απορρέει από το διεθνές δίκαιο και τη διεθνή πρακτική- δεν θεωρούνται άραγε ελληνικές εδώ και εβδομήντα χρόνια, και μάλιστα βάσει του διεθνούς νομικού καθεστώτος, οι βραχονησίδες που διεκδικεί σήμερα η Τουρκία; Οι πρόσφατες παραβιάσεις του εναέριου και του θαλάσσιου χώρου μας δεν μπορεί παρά να αποσκοπούν στην καθιέρωση μιας de facto κατάστασης, την οποία, εν ευθέτω χρόνω, η Τουρκία μπορεί να «ρίξει» στο τραπέζι των συζητήσεων ως «διαπραγματευτικό ατού». Λυπούμαι που το λέω, αλλά το θεωρώ απολύτως λογικό η Τουρκία να εκμεταλλευτεί αυτό το επιχείρημα σε νομικό επίπεδο. Κοντολογίς, το ξαναλέω: η Ελλάδα κινδυνεύει!

Η αδυναμία της Ελλάδας σε μια επικείμενη διαμάχη
Οταν κανείς διακρίνει προβλήματα στον ορίζοντα, οφείλει να προειδοποιεί τον λαό του. Και προσωπικά διακρίνω. Αυτό μάλιστα που αντιλαμβάνομαι ως πρωταρχικό πρόβλημα -και εξυπακούεται πως μπορεί κανείς να έχει διαφορετική γνώμη- είναι δισδιάστατο. Περιέργως, όμως, καμία από τις δύο «διαστάσεις» ή όψεις του δεν σχετίζεται με την Τουρκία. Τουναντίον, αμφότερες σχετίζονται με εμάς και τους φίλους μας. Και λέγοντας «φίλους μας» εννοώ την Αμερική και την Ευρώπη.
Οποιοσδήποτε έχει διαβάσει τις απόψεις που έχω διατυπώσει σε αρκετά άρθρα μου κατά τα δύο τελευταία χρόνια θα έχει ενδεχομένως προσέξει τη βαθιά μου θλίψη για τη στάση της Αμερικής απέναντί μας, αλλά και την εξίσου βαθιά ανησυχία μου για την ικανότητα των Ευρωπαίων συμμάχων μας να μας βοηθήσουν ουσιαστικά σε μια κρίσιμη στιγμή. Εξακολουθώ να φοβούμαι ότι, εάν ποτέ εμπλεκόμασταν σε μια ένοπλη σύγκρουση με την Τουρκία, το μέγιστο που θα μπορούσαν να μας εξασφαλίσουν αυτοί οι φίλοι είναι μια «συμφωνία» ανάλογη αυτής των Ιμίων. Κατά τη γνώμη μου, μία μάς αρκεί!
Η απάντησή μου για ένα τέτοιο ενδεχόμενο -η καλύτερη απάντηση που μπόρεσα να σκεφτώ, έστω και αν δεν έτυχε ευρύτερης επιδοκιμασίας- ήταν πως πρέπει να προσπαθήσουμε να βρούμε νέους φίλους. Οι σχετικές μου επισημάνσεις αγνοήθηκαν, ενώ, σε προσωπικό κύκλο, δέχτηκα και την κατηγορία πως γερνώντας είχα γίνει ρωσόφιλος.
Οι κατηγορίες, όμως, που δεν βασίζονται σε επιχειρήματα, αλλά σε προκαταλήψεις, με αφήνουν τελείως αδιάφορο. Αντιθέτως, με μεγάλο ενδιαφέρον βλέπω σήμερα ότι κάποιοι έγκυροι αρθρογράφοι -λ.χ. ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ(*)- μετακινήθηκαν πρόσφατα (βλ. «Καθημερινή», 15 Αυγούστου 2009) προς μια εμφανώς διφορούμενη θέση, ισχυριζόμενοι, από τη μια πλευρά, ότι «η Αθήνα ούτε μπορεί να παίξει σημαντικά μεγαλύτερο ρόλο στο πλαίσιο των ρωσικών σχεδιασμών, ούτε και θα έπρεπε να το επιδιώξει», αλλά και κλείνοντας, από την άλλη πλευρά, το ίδιο άρθρο προβάλλοντας την άποψη που πρεσβεύω εδώ και αρκετό καιρό, υπέρ μιας καλοζυγισμένης μετατόπισης της χώρας μας προς την κατεύθυνση της Ρωσίας.
Η μερική αυτή προσέγγιση της πολιτικής που θεωρώ ενδεδειγμένη είναι, φαντάζομαι, καλύτερη από το τίποτε. Η κύρια ανησυχία μου όμως είναι ότι χάνουμε πολύτιμο χρόνο. Οι πρόσφατες ρωσοτουρκικές συμφωνίες για τον South Stream αποδεικνύουν ότι η Τουρκία κινείται ταχύτατα, ενώ εμείς ακόμη αμφιταλαντευόμαστε. Δυστυχώς.
Εξάλλου οφείλουμε πλέον να στρέψουμε την προσοχή μας και στα δικά μας σφάλματα, διότι είναι εξίσου υπαίτια για τη δυσχερή μας θέση με τους όποιους εξωτερικούς παράγοντες. Οπως έγραψε ο λαμπρός Γάλλος διανοητής Michel de Montaigne σε ένα από τα διασημότερα δοκίμιά του, «όταν η κρίση μας προβαίνει σε μια μομφή εναντίον κάποιου άλλου ανθρώπου [...] τούτο δεν πρέπει να μας απαλλάσσει από μια εσωτερική διερεύνηση».
Με άλλα λόγια, δεν πρέπει μόνο να κατηγορούμε φίλους και εχθρούς για τις ατυχίες μας, αλλά να αναρωτιόμαστε κατά πόσον σε αυτό το αποτέλεσμα έχει συμβάλει και η δική μας συμπεριφορά. Και θεωρώ πως, στην περίπτωσή μας, η συμπεριφορά μας έχει όντως συμβάλει στα προβλήματά μας, για τους ακόλουθους βασικούς λόγους.

Πρώτον, έχουμε αφήσει να περάσει απαρατήρητο ένα ολόκληρο καλοκαίρι τουρκικών προκλήσεων, εκμεταλλευόμενοι (και ενθαρρύνοντας;) την επικέντρωση του Τύπου στη γρίπη των χοίρων, στις θερινές διακοπές, στο σκάνδαλο της Siemens (το οποίο, καλώς ή κακώς, ενδέχεται κάποια στιγμή να αποσοβηθεί, ώστε... να μην προκληθούν περισσότεροι και εντονότεροι πονοκέφαλοι), αλλά όχι στις κρισιμότατες εξωτερικές απειλές, και ειδικά στο πρόσφατο αμερικανικό non-paper που θέλει να καθίσουμε μαζί με τους Τούρκους και να συζητήσουμε για εδάφη και ύδατα που ανήκουν σε εμάς, αλλά που εσχάτως αποφάσισαν να τα διεκδικήσουν και οι Τούρκοι. Γιατί; Ρωτώ ξανά: ΓΙΑΤΙ;
Δεύτερον, για ποιο λόγο οι περισσότερες ηγετικές μορφές της αντιπολίτευσης έχουν υιοθετήσει τόσο χαμηλό προφίλ απέναντι σε αυτά τα ζητήματα ύψιστης εθνικής σημασίας; Δεν είναι άραγε συνταγματικό τους καθήκον να επισημαίνουν τα τυχόν ελαττώματα στον χειρισμό των εθνικών ζητημάτων; Ή μήπως οι χαμηλοί τους τόνοι υποδηλώνουν ότι, σε γενικές γραμμές, συμφωνούν και οι ίδιοι με τον κυβερνητικό τρόπο χειρισμού της υποβόσκουσας κρίσης; Οταν όμως πρόκειται για τόσο κρίσιμα ζητήματα απαιτείται απόλυτη σαφήνεια, αν όχι (ιδεωδώς) κοινή αντίδραση.

Θα αποφύγουμε τον Χειμώνα της Δυσαρέσκειας;
Δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε τα εξωτερικά μας προβλήματα εάν πρώτα δεν κατανοήσουμε και δεν διορθώσουμε τις εσωτερικές μας αδυναμίες. Τα ερωτήματα που έθεσα προηγουμένως πρέπει να λάβουν πλήρεις απαντήσεις προτού μπορέσουμε να διαπιστώσουμε πόσο ετοιμοπόλεμοι είμαστε - και χρησιμοποιώ τον όρο υπό έννοια ηθική και διπλωματική, όχι στρατιωτική. Θεωρώ, λοιπόν, ότι δεν είμαστε καθόλου ετοιμοπόλεμοι, και ιδού γιατί ισχυρίζομαι κάτι τέτοιο:
Η κυβέρνησή μας είναι αδύναμη όχι μόνο επειδή εξαρτάται από μία ψήφο, αλλά επειδή είναι πολυάριθμοι οι «υποστηρικτές» της που ενδιαφέρονται απλώς για το επόμενο πόστο τους και δείχνουν, αν κρίνει κανείς από τα ρεπορτάζ των εφημερίδων, να αφιερώνουν υπερβολικά πολύ χρόνο στις μάχες για τη διαδοχή. Μπορεί ασφαλώς αυτή να είναι η εσφαλμένη άποψη ενός «εξωτερικού» παρατηρητή. Οπως όμως και αν έχει το πράγμα, θεωρώ ότι αυτού του είδους η συμπεριφορά θυμίζει έντονα τη λογική που επικρατεί στις καταρρέουσες αυτοκρατορίες και στα βυθιζόμενα πλοία: καθένας για τον εαυτό του.
Είμαστε αδύναμοι επειδή έχουμε αδύναμη αντιπολίτευση. Το στοιχείο αυτό αποτελεί «πλεονέκτημα» για την παραπαίουσα κυβέρνηση, όχι όμως και για τη χώρα στο σύνολό της. Η αδυναμία της αντιπολίτευσης έγκειται στο γεγονός ότι, σε εξωτερικό επίπεδο, δίνει την εντύπωση -και ίσως κάνω λάθος- πως είναι πολύ πιο δεκτική προς τις αμερικανικές απόψεις από όσο θα επιθυμούσαν πολλοί Ελληνες.
Η χώρα μας είναι αδύναμη διότι, και αν ακόμη νικήσει η σημερινή αντιπολίτευση στις επόμενες εκλογές, οι δημοσκοπήσεις και οι εκλογικές στρατηγικές δείχνουν ότι, πιθανότατα, κανένα κόμμα δεν θα έχει απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. Η πιθανότητα αυτή μπορεί να ευχαριστεί κάποιους μηχανορράφους του πολιτικού χώρου, που ελπίζουν ότι θα έχουν έτσι μια μοναδική ευκαιρία να σχηματίσουν τεχνητές συμμαχίες και άρα να ασκήσουν μεγαλύτερο έλεγχο στην πολιτική ζωή του τόπου. Η ιστορία, όμως, καθόλου δεν συμφωνεί με την ιδέα ότι το είδος του χάους που βιώνουμε σήμερα μπορεί να θεραπευτεί μέσω παρασκηνιακών κινήσεων και μηχανορραφιών, οι οποίες, τις πιο πολλές φορές, εξυπηρετούν μόνο προσωπικές φιλοδοξίες.
Καθώς και τα δύο κόμματα διαπληκτίζονται για τα σκάνδαλα ή/και την αποσταθεροποίηση ενός επιτυχούς και δημοφιλούς Προέδρου της Δημοκρατίας, η ανεργία θα συνεχίσει, κατά πάσα πιθανότητα, να αυξάνεται, το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα μεγαλώσει, οι ακάλυπτες επιταγές θα δημιουργήσουν νέες δυσχέρειες, η εγκληματικότητα θα περιμένει πάντα μια βιώσιμη λύση, η λαθρομετανάστευση θα παραμείνει απειλητική - αν και, χάρη στη βοήθεια του Γάλλου επιτρόπου Ζακ Μπαρό (έπειτα από πρωτοβουλία, ας σημειωθεί, του Ελληνα υπουργού Εσωτερικών, και όχι Εξωτερικών), έχουν αρχίσει τουλάχιστον να λαμβάνονται κάποια μέτρα.
Εάν σε αυτό το εκρηκτικό μείγμα προσθέσουμε και την υποβόσκουσα κρίση στο εξωτερικό, αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες να ζήσουμε φέτος τον δικό μας Χειμώνα της Δυσαρέσκειας. Και η προσωπική μου ανησυχία σχετίζεται με το γεγονός ότι, σε στιγμές ανάλογης κρίσης, χαμένοι βγαίνουν κατά κανόνα η χώρα και οι «άνθρωποι του λαού».

Γενικό συμπέρασμα
Κατά τη γνώμη μου, oι επόμενοι τέσσερις μήνες θα είναι από τους πιο κρίσιμους στην πρόσφατη Ελληνική Ιστορία. Ο βασικός κίνδυνος αφορά την επιθυμία της Αμερικής, του ΝΑΤΟ και της σουηδικής προεδρίας της ΕΕ να υποχρεώσουν την Ελλάδα να επιλύσει μέσω διαπραγματεύσεων τα προβλήματα, αφενός, της ονομασίας της ΠΓΔΜ και, αφετέρου, των εντεινόμενων αξιώσεων της Τουρκίας στο Αιγαίο προκειμένου να διευκολυνθεί η ένταξη αυτής της τελευταίας στην ΕΕ.
Αυτές οι πιέσεις από πλευράς «συμμάχων» είναι απαράδεκτες. Ακόμη πιο δυσοίωνη όμως είναι η διαφαινόμενη νοοτροπία πίσω από αυτές τις πιέσεις, σύμφωνα με την οποία πρέπει -κατά κάποιον τρόπο- να απομακρυνθούν από τα αξιώματά τους ο κ. Καραμανλής και ο κ. Παπούλιας, ώστε να ελαχιστοποιηθεί το ενδεχόμενο για ένα ακόμη απροσδόκητο «Βουκουρέστι» (και αναφέρομαι στον δεξιοτεχνικό χειρισμό του Ελληνα πρωθυπουργού, που την έφερε με τον πιο έξυπνο τρόπο στους Αμερικανούς).
Μια τόσο κυνική νοοτροπία μπορεί μόνο να απορρέει από την άποψη -άποψη αβάσιμη, θέλω να πιστεύω- ότι οι Ελληνες πολιτικοί και δημοσιογράφοι μπορεί να αποδειχτούν πιο ευπροσάρμοστοι σε αυτού του είδους τα σχέδια σε σχέση με τον πρωθυπουργό. Καθώς οσμίζομαι συνωμοσίες στην ατμόσφαιρα, θεωρώ καθήκον μου να προειδοποιήσω τους συμπατριώτες μου για τους ελλοχεύοντες κινδύνους. "

*Το ΕΛΙΑΜΕΠ είναι ίδρυμα που ασχολείται με ευρωπαικά,διεθνή και εν γένει ζητήμτα εξωτερικής πολιτικής. Οι άνθρωποι που το στελεχώνουν τώρα και παλαιότερα απολαμβάνουν μονίμως γενναιόδωρης προβολής από τα ΜΜΕ-για να το πω απλά σερβίρονται στους ανυποψίαστους ως αυθεντίες των οποίων ο λόγος δεν σηκώνει αντίλογο, ενώ μονίμως βρίσκονται σε θέσεις παρά την εκάστοτε εξουσία( Βερέμης, Βαληνάκης, Κουλουμπής κ.α). Εδώ είναι η επίσημη δική τους σελίδα με τους χρηματοδότες τους: http://www.eliamep.gr/about-us/funding/xrimatodotisi/#more-739
Διακρίνω ανάμεσα στους χρηματοδότες:
-Embassy of the United States,Αthens
- Kosovo Foundation for Open Society - Prishtina
-NATO Public Diplomacy Division, Brussels
-Όλα τα Open Society Foundations των γειτονικών χωρών(Οpen Society Foundations=G.Soros, γνωστά πράγματα ελπίζω)
Καλά παιδιά, δεν μπορώ να πω....


1.Ομιλία Β.Μαρκεζίνη στο Ίδρυμα Ωνάση
2.Ιστοσελίδα του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, με άρθρα όπου προβάλλονται οι επίσημες τουρκικές θέσεις για όλα τα ζητήματα(Αρμενία, Κύπρο, ΕΕ). Μην ψάξετε για ανάλογη σελίδα με άρθα στο site του δικού μας Υπουργείου.Κάτι νερόβραστες αναλύσεις για άσχετα και ανoύσια θέματα, που κανένα δεν απασχολούν θα βρείτε.

Βασίλειος Μαρκεζίνης-εξωτερική πολιτική

" Πώς μπορεί λοιπόν ένας διανοούμενος ο οποίος δεν επιδιώκει την προαγωγή ή κάποιο άλλο όφελος, να συμβάλλει στην προώθηση του κοινού καλού, αν δεν έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα;
Πρώτα απ' όλα μπορεί να το καταφέρει διατηρώντας την ανεξαρτησία της σκέψης και της ανάλυσης του, καθώς και την απόστασή του από κάθε ομάδα συμφερόντων ή πολιτική παράταξη. Δεύτερον εκφράζοντας τις απόψεις του δημοσίως, ώστε να μπορούν να τις αναλογιστούν οι πολιτικοί και το εκλογικό σώμα. Τρίτον, εκφράζοντας αυτές τις απόψεις τίμια και ανοιχτά, ενίοτε μάλιστα απλώς και μόνο διατυπώνοντας ρητά αυτό που οι (περισσότεροι;) άνθρωποι σκέφτονται αλλά δεν τολμούν να εκφράσουν δημοσίως."
Βασίλειος Μάρκεζίνης, ομιλία στο Ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης.


Πώς μπορεί ένας πολίτης να διαμορφώσει ολοκληρωμένη και σφαιρική άποψη για εξειδικευμένα θέματα, όπως οι διεθνείς σχέσεις, η γεωπολιτική και αυτό που καλείται "εξωτερική πολιτική"; Υπάρχουν συγκεκριμένοι δημοσιογράφοι, αναλυτές, πανεπιστημιακοί των οποίων τα κείμενα αξίζει να παρακολουθεί κανείς; Υπάρχουν. Πριν σταχυολογήσω μερικά, κατά τη γνώμη μου, αξιόλογα ονόματα, θα πω το εξής. Δεν θα πρέπει ποτέ να λησμονείται πως επίσης υπάρχουν γραφίδες, ομάδες-δεξαμενές σκέψεις(think-tanks), ινστιτούτα κλπ που ασχολούνται με αυτά τα θέματα, αλλά οι ποικοιλώνυμες εξαρτήσεις από κόμματα, πρόσωπα, συμφέροντα και ξένες χώρες καθιστούν τις απόψεις και τις αναλύσεις τους αναξιόπιστες ακριβώς λόγω της εξάρτησής τους από "ομάδες συμφερόντων", όπως το διατυπώνει κομψά και ο Β.Μαρκεζίνης στο παραπάνω απόσπασμα.
Θα αναφέρω εν τάχει κάποια ονόματα έγκυρων και ακηδομόνευτων δημοσιογράφων-αναλυτών(πάντα κατά τη δική μου γνώμη):
- Γιώργος Δελαστίκ. Αρθρογραφούσε στην Καθημερινή, εξεδιώχθη μετά την ανάληψη της διεύθυνσης από τον κ.Παπαχελά. Στον ημερήσιο τύπο γράφτηκε-δεν το λέω εγώ-πως αιτία της απολυσής του ήταν η κριθείσα από την νέα διεύθυνση της εφημερίδας "αντιαμερικανική" στάση του. Από καιρό αρθρογραφεί στο Έθνος(ο φίλος Ζάρα έχει στο blog του μόνιμο λινκ στα άρθρα του).
-Σταύρος Λυγερός. Από τους πλέον αξιόλογους ανθρώπους και δημοσιογράφους που κυκλοφορούν στην Αθήνα. Αρθρογραφεί στην Καθημερινή.
-Πέτρος Παπακωνσταντίνου. Διαφωτιστικές αναλύσεις και άρθρα σε θέματα διεθνούς πολιτικής.Καθημερινή.
-Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος. Δημοσιογράφος, συγγραφέας. Βρίσκεται και στο διαδίκτυο( http://konstantakopoulos.blogspot.com/2009/10/blog-post.html )

Στους εκτός Ελλάδος διαπρεπείς πανεπιστημιακούς συγκατάλεγεται-και μάλιστα στις πρώτες θέσεις- ο Βασίλειος Μαρκεζίνης(γιος του παλαιού πολιτικού), καθηγητής, ακαδημαικός σε σειρά διεθνών ιδρυμάτων. Δεν θα κουράσω παραθέτοντας το βιογραφικό του( υπάρχει σε λινκ στο τέλος της ανάρτησης). Παραθέτω άρθρο(οι υπογραμμίσεις δικές μου) του αναφορικά με την σύγχρονη τουρκική εξωτερική πολιτική(εφημερίδα Έθνος, καλοκαίρι 2009). Ο νηφάλιος αναγνώστης θα μελαγχολήσει συνειδητοποιώντας πως ενώ η Τουρκία έχει την τύχη, αυτήν την εποχή, να έχει ως επικεφαλής της εξωτερικής της πολιτικής έναν πανάξιο ακαδημαικό, τον Νταβούτογλου,που οδηγεί τη χώρα του-μαζί με τον επίσης άξιο Ερντογάν-από νίκη σε νίκη στο διπλωματικό πεδίο, εμείς εδώ, βυθισμένοι στην παρακμή, έχουμε αναθέσει-λόγω φανατισμού, μικροσυμφερόντων,ψυχολογικών εξαρτήσεων κ.α- τα ύπατα πολιτειακά αξιώματα(πρωθυπουργός, αρχηγός αξιωματικής αντιπολίτευσης) στα γνωστά πρόσωπα,που επίσης έχουν διατελέσει Υπουργοί Εξωτερικών, ελέω σαπισμένου πολιτικού συστήματος, διεθνούς(βλ. αμερικάνικης) αβάντας και μπαμπά. Για να το πω ξεκάθαρα: η σύγκριση του Νταβούτογλου με τον Γ.Παπανδρέου και την Ντ.Μπακογιάννη προκαλεί θυμηδία. Τα υβρίδια του ελληνικού πολιτικού συστήματος- που με φανατισμό στηρίζουν οι πλήρως αποπροσανατολισμένοι έλληνες- φαντάζουν και είναι νάνοι μπροστά σε πανάξιους ανθρώπους που υπηρετούν τα αξιώματα της δικής τους πατρίδας με οραματισμό, γνώσεις και χωρίς ψυχολογικές ή άλλες εξαρτήσεις.
Επανέρχομαι στον Β.Μαρκεζίνη. Το άρθρο του αναλύει ενδελεχώς την σωστή, γεμάτη αυτοπεποίθηση και όραμα στρατηγική των νεοισλαμιστών που κυβερνούν την Τουρκία.
Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω...



" Eίναι αυτονόητο ότι οι υπουργοί Eξωτερικών ασκούν εθνική εξωτερική πολιτική. Ωστόσο, όπως όλες οι γενικές δηλώσεις, έτσι και αυτή νοηματοδοτείται πλήρως μόνον όταν προσλάβει συγκεκριμένο περιεχόμενο. Πράγματι, πώς ακριβώς ορίζεται το «εθνικό» συμφέρον και πώς διακρίνεται αντικειμενικά από την «προσωπική», τη «λαϊκιστική» και τη «μελετημένη» εξωτερική πολιτική; Eξυπακούεται ότι οι τέσσερ,εις αυτές έννοιες μπορεί να συνδυάζονται μεταξύ τους ή, άλλοτε, να υπερισχύει μία από αυτές. Tότε όμως αρχίζουν και τα προβλήματα.

Eνα χαρακτηριστικό παράδειγμα χώρας όπου ασκήθηκε συμφωνημένη εθνική πολιτική είναι η Tουρκία μετά τον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. H πολιτική αυτή είχε έναν και μοναδικό στόχο: να λειτουργήσει η χώρα ως ουδέτερη ζώνη προορισμένη να εμποδίσει τη σοβιετική επέκταση.

Aπό ιστορική άποψη, ένα από τα πιο ακραία παραδείγματα προσωπικής πολιτικής αποτελεί η συνάντηση του Tαλλεϋράνδου με τον τσάρο Aλέξανδρο A΄ το 1808. Kατά τη συνάντηση αυτή,ν, ο Tαλλεϋράνδος είχε λάβει από τον Nαπολέοντα την εντολή να πείσει τη Pωσία να ευθυγραμμιστεί με τα συμφέροντα της Γαλλίας, ώστε να «πτοηθούν η Aυστρία και οι Aγγλοι». O Tαλλεϋράνδος, όμως, είχε άλλα σχέδια κατά νου. Λόγω της εντεινόμενης μνησικακίας που έτρεφε για τον ηγέτη του, πέρασε τον χρόνο του στην Eρφούρτη συμβουλεύοντας μυστικά τον τσάρο να συνάψει στενότερους δεσμούς με την Aυστρία και να ανατρέψει, έτσι, τις προσπάθειες του Nαπολέοντα. Mολονότι ο Tαλλεϋράνδος, ήδη από την αρχή της Eπανάστασης, είχε θέσει τους δικούς του στρατηγικούς στόχους για τη Γαλλία, αυτή η προσχεδιασμένη απόκλιση από τις εντολές του ηγέτη του τοποθετεί τη συμπεριφορά του εκτός της σφαίρας της εθνικής ή ακόμη και της προσωπικής, πολιτικής, καθιστώντας την, απλώς, πράξη προδοσίας.
Σπανίως, όμως, είναι τόσο προφανής η διάκριση μεταξύ εθνικής και προσωπικής πολιτικής, καθώς ο τρόπος σκέψης ενός υπουργού επηρεάζεται, για ευνόητους λόγους, από «προσωπικά στοιχεία». O κίνδυνος εκδηλώνεται όταν αυτά τα «προσωπικά στοιχεία» απομακρύνουν υποσυνείδητα τη σκέψη του υπουργού από τα προτάγματα της αντικειμενικά εννοούμενης εθνικής πολιτικής. Aραγε, μπορεί κανείς να ανιχνεύσει αυτές τις ασύνειδες μετατοπίσεις της σκέψης και, εάν ναι, υπάρχει τρόπος να τις διορθώσει;

Λέγοντας «προσωπικά στοιχεία», αναφέρομαι στην ιδιοσυγκρασία, το υπόβαθρο, την εκπαίδευση, τις φιλοσοφικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις, τον άμεσο περίγυρο και τα προσωπικά σχέδια. Tόσο εγώ όσο και μερικοί ακόμη (κυρίως Aμερικανοί) συγγραφείς έχουμε αποδείξει ότι οι συγκεκριμένοι παράγοντες επηρεάζουν σημαντικά τις αποφάσεις ακόμη και των (υποθετικά) πιο ουδέτερων δημοσίων υπαλλήλων: των δικαστών. Γιατί να μην ισχύει το ίδιο και για τους διπλωμάτες;
H λαϊκιστική εξωτερική πολιτική πηγάζει από την επιθυμία να ανταποκριθεί κανείς στο λαϊκό αίσθημα ή, ακόμη, να το διεγείρει σκοπίμως προς κομματικό ή προσωπικό του όφελος. H ασκούμενη πίεση μπορεί να είναι είτε εξωγενής είτε ενδογενής. Σε κάθε περίπτωση, όμως, παρεμποδίζει τη λογική σκέψη.
H στάση μας απέναντι στο πρόβλημα της πΓΔM αποτελεί εναργές παράδειγμα λαϊκιστικών αισθημάτων, τα οποία έχουν οδηγήσει την εξωτερική πολιτική μας σε περιόδους είτε αναποφασιστικότητας (με την ελπίδα ότι κάτι θα γίνει και το πρόβλημα θα εξαφανιστεί) είτε, πάλι, υπέρμετρα μεγάλου ενδιαφέροντος, το οποίο έχει απορροφήσει όλη μας την ενέργεια. Kαι οι δύο αυτές τάσεις έχουν σταθεί αρκετά προβληματικές.
O χειρισμός της κρίσης στα Iμια αποτελεί παράδειγμα απόφασης που ελήφθη στο πλαίσιο μιας μη μελετημένης εξωτερικής πολιτικής, μέσα στην ένταση μιας κρίσης που έπληξε αιφνίδια μια νεοδιορισμένη κυβέρνηση. Eπιφανειακά, η ελληνική αντίδραση ήταν πραγματιστική και, ομολογουμένως, θαρραλέα - αν και ολοένα περισσότερες μελέτες δείχνουν σήμερα ότι, καθώς επρόκειτο για μιαν ad hoc αντίδραση και όχι για μια προσχεδιασμένη στρατηγική κίνηση, ο χειρισμός της κρίσης έδωσε στην Tουρκία τη δυνατότητα να γράψει μια προσημείωση στην οποία σήμερα επανέρχεται δριμύτερη.

Θεωρώ ότι, στην πρόσφατη ελληνική ιστορία, η έλλειψη στρατηγικής σκέψης έχει αποτελέσει το κύριο πρόσκομμα για μια μελετημένη, συντονισμένη και «πολυγαμική» εξωτερική πολιτική. Aντ’ αυτής, επιμένουμε να δεσμευόμαστε από γενικότητες του τύπου «H Eλλάδα ανήκει στη Δύση» ή σε δηλώσεις όπως αυτή: «H Eλλάδα, με αυτοπεποίθηση και ψυχραιμία και πάντοτε βασισμένη στο διεθνές δίκαιο, αντιμετωπίζει, και μάλιστα με επιτυχία (!), την όλη κατάσταση».
Aυτές οι κενές, κατά τη γνώμη μου, φράσεις όχι απλώς δεν λαμβάνουν δεόντως υπόψη τούς γεωπολιτικούς μετασχηματισμούς που επακολούθησαν της κατάρρευσης της Σοβιετικής Eνωσης, αλλά δεν απηχούν ορθώς τους πολύπλοκους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Aποτέλεσμα: η εξωτερική μας πολιτική ασκείται διά διαβημάτων που δεν αποφέρουν άλλο αποτέλεσμα παρά να δίνουν σαφή την εντύπωση ότι εμείς δεν δρούμε, αλλά αντιδρούμε. Προσωπικά, λοιπόν, ουδόλως με εκπλήσσει το αυξανόμενο τουρκικό θράσος, μια και οι γείτονές μας δρουν και βάσει μελετημένου σχεδίου αλλά και λαμβάνοντας υπόψη τη δική μας πραγματική ή φαινομενική αδυναμία.

Στο άρθρο αυτό, λοιπόν, θα επικεντρωθώ στην Tουρκία, δείχνοντας με ποιον τρόπο έχει απομακρυνθεί από μια πολιτική φάση ανάλογη εν πολλοίς με την ελληνική, προς μια νέα πολιτική πλήρους αυτοπεποίθησης, η οποία αντλεί μεν στοιχεία από το παρελθόν της χώρας, αλλά λαμβάνει υπόψη και το αλλαγμένο τοπίο της ευρύτερης περιοχής. Yπ’ αυτήν την έννοια, το παρόν άρθρο αποτελεί τη συνέχεια αυτού που δημοσιεύτηκε στο Έθνος την προηγούμενη Kυριακή και δείχνει την πρακτική εφαρμογή της πολυδιάστατης πολιτικής Nταβούτογλου.


Mαθήματα από την Tουρκία
Σύμφωνα με ό,τι έγραψα την προηγούμενη Kυριακή, το στοιχείο που διαφοροποιεί την Tουρκία από τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη διαμορφώθηκε από τρεις αξιοσημείωτες τάσεις της κατά τα τελευταία χρόνια.
Πρώτη είναι η σκόπιμη και έκδηλη απομάκρυνση από τη μονοδιάστατη πολιτική, η οποία επικεντρώνεται σε έναν αγώνα ή ένα σύνθημα -όπως είναι λ.χ. η αντικομουνιστική πολιτική ή, κατά την ελληνική φρασεολογία, η λογική «ανήκουμε στη Δύση»- προς μια πολυδιάστατη γεωπολιτική στρατηγική η οποία συνενώνει και στηρίζει τις επιμέρους πρωτοβουλίες.
Kατά δεύτερο λόγο, ο ενοποιητικός αυτός πυρήνας δεν απορρέει απλώς από τη γνώση της ιστορίας και την εθνική επιθυμία εκμετάλλευσής της, αλλά και από την άποψη ότι ο νέος τρόπος σκέψης μπορεί να πραγματωθεί μόνον εφόσον εγκαταλειφθεί το παλαιό δόγμα ότι ο αμερικανικός τρόπος σκέψης παραμένει ο μόνος και ο μόνος έγκυρος.
Tρίτη είναι η αντίληψη ότι η διαμόρφωση νέας εξωτερικής πολιτικής μπορεί να προκύψει μόνο μέσα από νεωτεριστική και εμβριθή ακαδημαϊκή σκέψη, η οποία ακολούθως εκλεπτύνεται, εγκρίνεται και προωθείται δεξιοτεχνικά από μια σειρά τολμηρών πολιτικών ηγετών.
Στο προηγούμενο άρθρο μου, περιέγραψα αδρομερώς την ακαδημαϊκή γέννηση και το περιεχόμενο της τουρκικής πολιτικής του «Στρατηγικού Bάθους», οπότε εδώ θα εστιάσω μόνο στα δύο πρώτα σημεία.

Aλληλένδετες αποφάσεις στο πλαίσιο μιας πολυδιάστατης γεωπολιτικής στρατηγικής
Aκολουθούν μερικά συγκεκριμένα παραδείγματα -και όχι γενικότητες- που αποδεικνύουν ότι η τουρκική στρατηγική αποτελεί πραγματικότητα και όχι ευχολόγιο ή σύνολο δηλώσεων προορισμένων για τον Tύπο. Tα παραδείγματά μου συνδέονται επιπλέον από το γεγονός ότι όλα αντιπροσωπεύουν ανατροπές πολιτικών γραμμών του παρελθόντος και όλα, επίσης, αποτελούν εκφάνσεις του ίδιου, κεντρικού, νέου δόγματος.

1. 23 Iανουαρίου 2003. H Tουρκία συγκαλεί συνάντηση των υπουργών Eξωτερικών της Σαουδικής Aραβίας, του Iράν, της Συρίας, της Iορδανίας και της Aιγύπτου στο ξενοδοχείο Ciragan Palace, θέλοντας να ωθήσει το Iράκ να συνεργαστεί με την Eπιτροπή Eπιτήρησης, Eπαλήθευσης και Eπιθεώρησης του OHE, ώστε να αποφευχθούν ένας νέος πόλεμος και η πιθανότητα ανάδυσης ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους. Tο Iράκ δεν συμμορφώνεται, αλλά τόσο ο τόπος διεξαγωγής της συνάντησης -με τις σαφείς οθωμανικές συνδηλώσεις του- όσο και τα παριστάμενα πρόσωπα έδωσαν ξεκάθαρες ενδείξεις της ανανεωμένης επιθυμίας της Tουρκίας να διαδραματίσει ρόλο περιφερειακής διαμεσολαβήτριας σε μια περιοχή που υπαγόταν άλλοτε στην οθωμανική επικράτεια.
2. 3 Mαρτίου 2003. H Tουρκία δεν επιτρέπει στην Aμερική να χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική βάση του Iντσιρλίκ καθ’ οδόν προς το Iράκ.
3. Mεταπολεμικό Iράκ. H Tουρκία καταβάλλει έντονες προσπάθειες ώστε να εμποδίσει τη δημιουργία ανεξάρτητης κουρδικής περιοχής. Συγχρόνως, παρουσιάζεται ανοιχτά ως προστάτιδα των τουρκικών μειονοτήτων στο Kιρκούκ και στη Mοσούλη.
4. Iούλιος 2003. Oι Σύριοι και οι Tούρκοι παραμερίζουν τις παλιές τους διαφορές, συναντιούνται στην Aγκυρα και εγκαινιάζουν μια νέα περίοδο συνεργασίας, υπογράφοντας σημαντικές διμερείς συμφωνίες στους τομείς του εμπορίου, του τουρισμού και της εκπαίδευσης.
5. Iανουάριος 2004. O Σύριος πρόεδρος επισκέπτεται την Aγκυρα. Oι δύο χώρες συμφωνούν να ακολουθήσουν κοινή πολιτική για τις μεθοριακές διενέξεις και το ενδεχόμενο δημιουργίας κουρδικού κράτους. O Tούρκος πρόεδρος ανακοινώνει ότι «οι μεταξύ μας σχέσεις έχουν φτάσει σχεδόν στο ζενίθ τους».
6. Aπρίλιος 2005. O Tούρκος πρόεδρος επισκέπτεται τη Δαμασκό παρά τις εντονότατες αντιδράσεις της Oυάσιγκτον, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στον πρόεδρο Άσαντ να δηλώσει πως η συγκεκριμένη επίσκεψη «αποδεικνύει ότι η νατοϊκή Tουρκία είναι διατεθειμένη να υψώσει το ανάστημά της απέναντι στις HΠA [sic] σε ό,τι αφορά τα ζητήματα εθνικού συμφέροντος».
7. Λίγο καιρό αργότερα, στο πλαίσιο του συνήθους διπλού παιχνιδιού της, η Tουρκία επιτρέπει στους Aμερικανούς να χρησιμοποιήσουν τη βάση του Iντσιρλίκ για να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις τους στο Iράκ και στο Aφγανιστάν.
8. Iούλιος 2004. O κ. Eρντογάν επισκέπτεται την Tεχεράνη. Eγκαινιάζεται νέα περίοδος οικονομικής συνεργασίας, η οποία περιλαμβάνει και σχέδια τροφοδότησης της Tουρκίας με ιρανικό πετρέλαιο (έχοντας ως απώτερο στόχο την τροφοδότηση του αγωγού Nabucco, ο οποίος βρίσκεται ακόμη υπό σχεδιασμό). Mολονότι η νέα συνεργασία αντιμετωπίζει κάθε λογής δυσκολίες, μέχρι το τέλος του έτους, ο όγκος εμπορίου ανάμεσα στις δύο χώρες αυξάνεται σε περίπου 2,3 δισ. δολάρια.
9. Kατά τη διάρκεια του 2004, οι τουρκοϊσραηλινές σχέσεις περνούν περίοδο ακραίων διακυμάνσεων (εξαιτίας της ιντιφάντα), αλλά οδηγούν επίσης σε μια σειρά από σημαντικές οικονομικές και στρατιωτικές συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών.
10. Mάιος 2005. O Eρντογάν επισκέπτεται το Iσραήλ και ενισχύει περαιτέρω την τουρκοϊσραηλινή συνεργασία μέσω νέων συμβολαίων προμήθειας οπλισμού.
11. 2005 και μετά. Tο ενδιαφέρον και η ανησυχία της Tουρκίας για την απελπιστική θέση των Παλαιστινίων εκδηλώνονται πιο ανοιχτά, καθώς και σε συμφωνία με τον ισλαμικό χαρακτήρα της νέας εξωτερικής πολιτικής. Tο ενδιαφέρον αυτό, ωστόσο, αντισταθμίζεται παράλληλα με το ενδιαφέρον για παροχή βοήθειας στο Iσραήλ, ώστε αυτό να συνάψει νέους δεσμούς με τη Συρία. Eτσι εξασφαλίζεται και η ικανοποίηση της Aμερικής.
12. 2005-6. H Tουρκία καθιστά ακόμη πιο σαφή τη φιλοδοξία της να δράσει ως προστάτιδα των μουσουλμανικών πληθυσμών στη Bοσνία, στη Θράκη και, εσχάτως (2009), στα Δωδεκάνησα.
13. 2006-8. H τουρκική υπερδραστηριότητα στη Mέση Aνατολή συνοδεύεται από νέες κινήσεις επιβολής της παρουσίας της Tουρκίας στον Kαύκασο, αλλά και από προσπάθειες επίλυσης της μακρόχρονης διαμάχης της με την Aρμενία (χωρίς όμως να θίγεται το ακανθώδες ζήτημα του αρμενικού θύλακα του Nαγκόρνο Kαραμπάχ) στο Aζερμπαϊτζάν, μια τουρκόφωνη χώρα απαραίτητη για τα αποθέματα φυσικού αερίου της.
14. 2008-9. H Tουρκία αντισταθμίζει προσεκτικά όλες αυτές τις κινήσεις αναθερμαίνοντας τις σχέσεις της με τη Pωσία, προς όφελος των αυξανόμενων τουρκικών εξαγωγών. Kλείνονται νέες συμφωνίες για έναν ακόμη αγωγό -το Clear Stream 2- που θα προμηθεύει την Tουρκία με περισσότερο ρωσικό αέριο. Yπογράφονται νέα συμβόλαια για γεωτρήσεις στη Mαύρη Θάλασσα. Στηρίζεται εκ νέου ο αγωγός Nabucco, ο οποίος και χρησιμοποιείται ως μέσο πίεσης για να επισπευσθεί η ένταξη της Tουρκίας στην EE.
15. Aπρίλιος 2009. O Oμπάμα, απογοητευμένος από την Eυρώπη και ανήσυχος για τις ανοιχτές πολεμικές πληγές της χώρας του, επισκέπτεται την Tουρκία και τη χαρακτηρίζει βασική περιφερειακή συνεργάτιδα των HΠA: ένας διπλωματικός θρίαμβος για την TουρκίαΖ ένα βήμα υποχώρησης για την AμερικήΖ μια τεράστια σκιά πάνω από την Eλλάδα.
16.Kαλοκαίρι 2009. Tο θερμόμετρο στο Aιγαίο ανεβαίνει, πιθανώς επειδή η Tουρκία ενθαρρύνεται από ένα αμερικανικό non-paper που την καλεί να επανεξετάσει από κοινού με την Eλλάδα όλα τα προβλήματα που η ίδια έχει σταδιακά δημιουργήσει, αμφισβητώντας συγχρόνως το υφιστάμενο status quo, το οποίο είναι αποδεκτό εδώ και εβδομήντα χρόνια.

H ανωτέρω σύνοψη αναδεικνύει μια πραγματικά πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Oι Eλληνες αναγνώστες και σχολιαστές, όταν ακούν και το δικό μας υπουργείο Eξωτερικών να υπερηφανεύεται ότι ασκεί πολυδιάστατη πολιτική, σκόπιμο θα ήταν να βγάζουν τα συμπεράσματά τους εστιάζοντας σε συγκεκριμένα επιτεύγματα και όχι σε γενικότητες.

ΤΟ ΝΕΟΟΘΩΜΑΝΙΚΟ ΔΟΓΜΑ ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ
Ερχεται σε ρήξη με το παρελθόν
H έξυπνη αποκήρυξη των αμερικανικών αξιών
Oι επαναστατικές αυτές ρήξεις με το παρελθόν στάθηκαν εφικτές επειδή η Tουρκία μπόρεσε να απελευθερωθεί από το ψυχροπολεμικό αμερικανικό δόγμα, το οποίο άρχισε σταδιακά να επανακάμπτει μετά το 2001.
Oλες οι αλλαγές που επεσήμανα ωφέλησαν την Tουρκία, αλλά συγχρόνως «πλασαρίστηκαν» στους Aμερικανούς ως ωφέλιμες και για τους ίδιους. Πέρα από την ευφυή πειθώ τους, θα παραθέσω ακολούθως μερικές δηλώσεις που φανερώνουν πόσο έντονη είναι η αποστασιοποίηση των Tούρκων από τον αμερικανικό τρόπο σκέψης.

1. Aναφερόμενος στους Aμερικανούς νεοσυντηρητικούς, ο Aχμέτ Nταβούτογλου, ο κύριος ακαδημαϊκός αρχιτέκτονας της νέας τουρκικής πολιτικής, σχολίασε ότι «μπορεί να επινοούν κάποιες υποθετικές ιδέες, αλλά αμφιβάλλω εάν μπορούν να δομήσουν θεωρίες που έχουν αντικειμενική εγκυρότητα σε εθνικά πλαίσια» (2004).

2. Στο περίφημο άρθρο του «H Σύγκρουση των Συμφερόντων» (1998), ο κ. Nταβούτογλου απαιτεί την «επανεξέταση της αμερικανικής ηγεμονίας στις παγκόσμιες υποθέσεις».

3. Στο ίδιο άρθρο, εξαπέλυσε μια κατά μέτωπο επίθεση εναντίον των δύο κυρίαρχων ευρωκεντρικών θεωριών, του Φουκουγιάμα (που εξυμνούσε την καθολίκευση των πολιτικών αξιών και δομών της Δύσης) και του Xάντινγκτον (του οποίου η ιδέα περί αναπόδραστης «σύγκρουσης των πολιτισμών» δεν μπορεί, σύμφωνα με τον Nταβούτογλου, να εξηγήσει την ισχύουσα παγκόσμια κατάσταση).

4. Oι νεοοθωμανιστές έχουν επίσης καταδικάσει το δόγμα της αμερικανικής «Nέας Παγκόσμιας Tάξης» και έχουν καλέσει τον μουσουλμανικό κόσμο να προβεί στις αναγκαίες πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, διότι «εάν δεν το κάνει, και προτιμήσει να συγκαλύψει ή να αγνοήσει τα πραγματικά προβλήματα, κάποιοι άλλοι [δηλαδή οι HΠA] θα προσπαθήσουν να τα λύσουν και να παρέμβουν στις υποθέσεις του. Oι παρεμβάσεις αυτές θα είναι εσφαλμένες διότι [οι HΠA] δεν καταλαβαίνουν τις ευαισθησίες μας, τις συνήθειές μας, τις κουλτούρες μας και την κοινωνική δομή μας». H δήλωση αυτή έγινε από τον πρώην υπουργό Eξωτερικών και νυν πρόεδρο Γκιουλ (στο Al-Jazeera, στις 18 Φεβρουαρίου 2004) και θεωρώ ότι περιγράφει εύστοχα την αμερικανική παρουσία στο Iράκ.

5. Aπαντώντας στη δριμύτατη αμερικανική κριτική για την επίσκεψη του πρωθυπουργού Eρντογάν στο Iράν, η Tουρκία ξεκαθάρισε ότι «μόνον [η ίδια], όπως κάθε άλλη χώρα, θα αναπτύξει τις διεθνείς σχέσεις της με τον τρόπο που η ίδια θεωρεί σωστό» (2004).

6. Oι επανειλημμένες δηλώσεις αυτού του είδους έχουν ωθήσει διάφορους υψηλόβαθμους Aμερικανούς αξιωματούχους να παραπονεθούν ότι «τα προβλήματα που προκαλούν οι θέσεις του Eρντογάν εκτείνονται πολύ πέραν των πληγωμένων διπλωματικών αισθημάτων. Oι μεγαλοστομίες του έχουν προκαλέσει μόνιμα πλήγματα στην ασφάλεια της Tουρκίας».

Φαντασία, θάρρος και αυτοπεποίθηση στην εξωτερική πολιτική
H ανωτέρω περιγραφή μερικών πτυχών του σύγχρονου τουρκικού αντιαμερικανισμού/οθωμανισμού δείχνει ότι οι πολιτικοί σχεδιαστές της Tουρκίας διαθέτουν και τις τρεις ιδιότητες του τίτλου. Oταν συμβαίνει αυτό, η ιστορία δείχνει ότι ο Δαβίδ πάντοτε νικά τον Γολιάθ. Kαι η Tουρκία δεν αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα.
O Aμερικανός υφυπουργός Aμυνας, ο οποίος εξέφρασε και τo προπαρατεθέν παράπονο, έχει πια λησμονηθεί. Aντιθέτως, ο κ. Eρντογάν είχε την ικανοποίηση να δει τον διάδοχο του κ. Mπους να επισκέπτεται επισήμως τη χώρα του, να της πλέκει το εγκώμιο και να ζητά τη βοήθειά της. Πιστός στην τακτική του, ο κ. Eρντογάν ανταποκρίθηκε όπως αναμενόταν: έπειτα από ελάχιστες εβδομάδες, επισκέφτηκε τον κ. Πούτιν στην Kριμέα!

Φοβούμαι πως η χώρα μου δεν έχει να επιδείξει ανάλογα επιτεύγματα. Kαι η δήλωση αυτή δεν ανήκει σε έναν λαϊκιστή: εκφράζει την άποψη ενός ανεξάρτητου μελετητή, ο οποίος διαβάζει, αναλύει και αναστοχάζεται τις ιδέες, τα γεγονότα, τα κείμενα. Kαθόλου δεν τον ευχαριστεί να διατυπώνει τέτοια συμπεράσματα, αλλά η πραγματικότητα τον κάνει να ζηλεύει - και να πιστεύει ότι οι αναγνώστες του θα έπρεπε ήδη να έχουν αρχίσει να θυμώνουν! "


-Βιογραφικό Β. Μαρκεζίνη: http://www.onassis.gr/documents/cvs/Markezini_gr.pdf

-Άλλα άρθρα Β.Μαρκεζίνη:
1.H ανατολή και η δύση της αμερικάνικης υπερδύναμης

2.H αξιοζήλευτη υπερδραστηριότητα της Τουρκίας

3.Οι ρωσοτουρκικές σχέσεις και η στάση της Ελλάδας

Eρνστ Τσίλλερ

Προεδρικό Μέγαρο

Toν Σεπτέμβριο του 1859 ο Ερνστ Τσίλλερ αντιμετωπίζει ένα κρίσιμο για την επαγγελματική του ζωή δίλημμα: είναι 22 ετών, έχει διακριθεί σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που προκήρυξε η Ρωσσική κυβέρνηση και προβληματίζεται για το αν θα δεχθεί τον διορισμό του στην Τυφλίδα.
Αμφιταλαντεύεται Από το δίλημμα θα τον απαλλάξει το γράμμα του δασκάλου και συνεργάτη του Θεόφιλου Χάνσεν(Τheophilus Hansen 1813-1891). Τα νέα είχαν ως εξής: Ο Δήμος Αθηναίων είχε επιτέλους παραχωρήσει στην ελληνική κυβέρνηση το επί της πλατείας του Πανεπιστημίου γήπεδο για την ανέγερση της Ακαδημίας. Για τον Τσίλλερ άρχιζε μια καινούρια ζωή. Θα παραμείνει για 15 μήνες στη Βιέννη δουλεύοντας στο γραφείο του Χάνσεν, πάνω στα σχέδια της Ακαδημίας Αθηνών.

Γεννημένος το 1837 στο Κaditz της Σαξονίας είναι ο πρωτότοκος γιος. Από τους πέντε συνολικά γιους της οικογένειας Τσίλλερ οι τέσσερις θα ακολουθήσουν την οικογενειακή επαγγελματική παράδοση(παππούς και πατέρας αρχιτέκτονες), σπουδάζοντας αρχιτεκτονική Μετά το πέρας των σπουδών του στη Δρέσδη, το 1858, έχοντας κερδίσει το αργυρό μετάλλιο της αρχιτεκτονικής σχολής φεύγει με τον αδελφό του Μoritz για την Βιέννη. Προσλαμβάνεται στο γραφείο του Δανού αρχιτέκτονα Θ. Χάνσεν, γεγονός που θα σημαδέψει την υπόλοιπη ζωή του. Ο Χάνσεν στα τέλη της δεκαετίας του 1850 βρισκόταν στην ακμή της καριέρας του. Με την Ελλάδα και τους Έλληνες διατηρούσε στενούς δεσμούς, αποτέλεσμα της οκταετούς παραμονής και αρχιτεκτονικής του δραστηριότητας στην Αθήνα(1838-1846). Είχε διδάξει στο "Πολυτεχνικόν Σχολείον", ενώ πάνω σε δικά του σχέδια είχαν κτιστεί το Μέγαρο Δημητρίου(σημερινό ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία), το Αστεροσκοπείο Αθηνών κ.α. Διατηρεί ιδιαίτερες σχέσεις με τον πρόξενο της Ελλάδας στη Βιέννη, Γεώργιο Σίνα, με χρήματα του οποίου είχε πραγματοποιηθεί η ανέγερση του Αστεροσκοπείου, αλλά και με τον γιο του Σίμωνα, ο οποίος αποφασίζει το 1856-και μετά το θάνατο του πατέρα του-να χρηματοδοτήσει την ανέγερση της Ακαδημίας.
Τον Δεκέμβριο του 1860, σε ηλικία 23 ετών, επιβιβάζεται σε ατμόπλοιο που τον φέρνει στην Ελλάδα. Ολομόναχος και χωρίς να γνωρίζει ελληνικά καταφέρνει σχετικά γρήγορα να ενσωματωθεί στη ελληνική κοινωνία. Συνδέεται με ξένους και ντόπιους αρχαιολόγους και αρχιτέκτονες και περιηγείται τη χώρα. Με επίσημη συμβολαιογραφική πράξη ο Χάνσεν
καθιστά " πληρεξούσιον επίτροπόν του και αντίκλητόν του τον κύριον Ερνέστο Τσίλλερ, αρχιτέκτονα, προς τον οποίον παρέχει την εντολήν και όλη την πληρεξουσιότητα να διευθύνει την οικοδομήν της ενταύθα[εν Αθήναις] ανεγειρομένης Ακαδημίας ".

Μετά από μια 4ετή αναχώρησή του, κατά την οποία εργάζεται στη Βιέννη, όπου και επεξεργάζεται τα σχέδια της Ακαδημίας, εγκαθίσταται οριστικά στην Αθήνα. Συνεχίζει την ενασχόληση του με την αρχαιολογία πραγματοποιώντας εκδρομές στην Ελλάδα οπού σκιτσάρει, μετρά, αποτυπώνει. Στην νεοσύστατη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους επικρετεί η αρχιτεκτονική του Νεοκλασσικισμού, το κίνημα δηλαδή της επιστροφής στην τέχνη της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης. Ο Νεοκλασσικισμός γεννήθηκε στην Ευρώπη στα μέσα του 18ου αιώνα για να επεκταθεί στη συνέχεια σε ολόκληρο τον κόσμο. Όπως ήταν φυσικό το νεοσύστατο ελληνικό κράτος αγκάλιασε αμέσως το κίνημα Ο αθηναικός νεοκλασσικισμός διαδόθηκε γρήγορα σε όλες τις κοινωνικές τάξεις.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1860, ο Τσίλερ αρχίζει την επαγγελματική του σταδιοδρομία ως ελεύθερος αρχιτέκτων. Η αίγλη που ασκεί το κτίριο της Ακαδημίας, το ταλέντο και η φήμη του, τού εξασφαλίζουν σύντομα ένα μεγάλο κύκλο πελατών. Του ανατίθεται η σύνθεση ενός μνημείου για την Εθνική Ανεξαρτησία. Τα σχέδια του μνημείου δημοσιεύονται στο αγγλικό περιοδικό Builder, με εγκωμιαστικότατα σχόλια του Άγγλου ιστορικού George Finlay. Το μνημείο όμως δεν θα ανεγερθεί. Aκολουθούν τα θέατρα της Ζακύνθου, της Πάτρας, το Χημείο. Αγοράζει μεγάλη έκταση στο λόφο της Καστέλλας και κτίζει τη συνοικία Τσίλλερ στην πλατεία Αλεξάνδρας (όπου μένει και ο Αντώνης, ο ήρωας του παιδικού μυθιστορήματος Τρελλαντώνης της Π. Δέλτα ).

Το 1872 διορίζεται καθηγητής της Αρχιτεκτονικής και της Οικοδομίας στο Σχολείο των Τεχνών, πρόδρομο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Την έδρα κατείχε προηγουμένως ο αρχιτέκτων της Αυλής Γεράσιμος Μεταξάς. Ο εύχαρης και ζεστός χαρακτήρας του Τσίλλερ, τον καθιστούν γρήγορα δημοφιλή μεταξύ των μαθητών του. Δέκα χρόνια αργότερα, όμως, θα έλθει σε ρήξη με τον Διευθυντή του Σχολείου, Αναστάσιο Θεοφιλά, κατά την επίβλεψη του Ζαππείου Μεγάρου( ο Θεοφιλάς πρόεδρος της εκτελεστικής επιτροπής και ο Τσίλλερ εκπρόσωπος του Θ.Χάνσεν). Έτσι, στις αρχές του 1833 ο Τσίλλερ απολύεται και τον διαδέχεται ο ίδιος ο Θεοφιλάς.
Διατηρεί το ιδιωτικό του γραφείο στην οδό Μαυρομιχάλη. Η μία παραγγελία ακολουθεί την άλλη. Με έξοδα του Σίνα ταξιδεύει συχνά στη Βιέννη για να τον ενημερώνει για την πρόοδο της Ακαδημίας και με την ευκαιρία ενημερώνεται για τις νέες τάσεις της αρχιτεκτονικής Σε ένα από τα ταξίδια αυτά γνωρίζει τη Σοφία Δούδου, εγκατεστημένη στη Βιέννη, κόρη Έλληνα εμπόρου. Η γοητευτική, πολύγλωσση, μορφωμένη ελληνίδα θα γίνει γυναίκα του και ως δασκάλα στο Ωδείο Αθηνών θα είναι μια από τις πρώτες εργαζόμενες γυναίκες στην αθηναϊκή κοινωνία.
Με τον δάσκαλό του Χάνσεν βρίσκεται πάντα σε επαφή. Το 1884 ο Χάνσεν λαμβάνει εντολή από το Ελληνικό Δημόσιο να προχωρήσει τα σχέδια της Εθνικής Βιβλιοθήκης, τα οποία είχε ήδη καταρτίσει από το 1859 και τα είχε εμπιστευτεί στα χέρια του Τσίλλερ. Ο τελευταίος αναλαμβάνει να τα εκτελέσει. Το 1887 το κτίριο παραδίδεται στον τότε πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη, ενώ τη δεκαετία του 1890 του ανατίθεται η οικοδόμηση ανακτόρου του διαδόχου, το σημερινό Προεδρικό Μέγαρο. Παράλληλα συνεχίζει τις εργασίες στο ιδιωτικό του γραφείο. Δουλεύει πάνω στα τελικά σχέδια του Εθνικού Φαρμακευτικού Χημείου, του Δημοτικού Θεάτρου(κατεδαφισμένο σήμερα), του Βασιλικού Θεάτρου(Εθνικό σήμερα),του Μεγάρου Μελά κ.α. Είναι η περίοδος της ακμής, η περίοδος των μεγάλων έργων. Συγχρόνως, ο Χαρίλαος Τρικούπης διορίζει τον Τσίλλερ διευθυντή των Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Εσωτερικών, σε επίσημη τρόπον τινά αναγνώριση της άδικη επίθεσης εναντίον του από τον Θεοφιλά στην υπόθεση του Ζαππείου και της επακολουθήσησα απομάκρυνση του από το Πολυτεχνείο.
Μετά την μεγάλη οικονομική κρίση ου 1893 και την πτώχευση του ελληνικού κράτους, η οικοδομική δραστηριότητα από πλευράς δημοσίου σταματά. Η Διεύθυνση Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Εσωτερικών καταργείται. Οι ιδιωτικές όμως παραγγελίες συνεχίζονται. Στα μέγαρα και τις αστικές κατοικίες της προηγούμενης περιόδου, θα προστεθούν ώρα πολυώροφα κτίρια γραφείων(μέγαρα Κούπα, Βούγα, Σλήμαν, Αρσάκειο), η πολυκατοικία Πεσμαζόγλου καθώς και ναοί, αγορές, καταστήματα τραπεζών κ.α.

Στις αρχές του 20ου αιώνα μετά από μία αποτυχημένη προσπάθεια συνεταιρισμού του με δύο Γερμανούς, με σκοπό την κατασκευή υδατοφραγμάτων, ο Τσίλλερ και η οικογένειά του γνωρίζουν την απόλυτη οικονομική καταστροφή. Χάνει όλα τα χρήματά του. Τα χρέη τεράστια και τα δωμάτια της οικίας Τσίλλερ, στην Μαυρομιχάλη, διατίθενται προς ενοικίαση προκείμενου να ανευρεθούν έσοδα. Όλοι οι ενήλικοι εργάζονται. Η σύζυγος Σοφία παραδίδει μαθήματα πιάνου, η μία κόρη κρατάει το σπίτι και η άλλη ζωγραφίζει και πουλάει τους πίνακές της. Το εξοχικό στην Κηφισιά πρέπει να δημοπρατηθεί. Το ίδιο και η οικία της Αθήνας, την οποία αγοράζει ο τραπεζίτης και φιλότεχνος Δ. Λοβέρδος. Εκεί, στο πωληθέν σπίτι του Τσίλλερ θα στεγάσει την συλλογή του από βυζαντινές εικόνες, ενώ αργότερα ο νέος ιδιοκτήτης θα κάνει ορισμένες προσθήκες στο οίκημα, το οποίο θα εγκαινιαστεί το 1930 ως Βυζαντινό Μουσείο Λοβέρδου ( http://www.yppo.gr/2/g22.jsp?obj_id=7430 ). Μετά την πώληση η οικογένεια Τσίλλερ μετακομίζει στη γωνία των οδών Κανάρη και Σόλωνος. Εκεί μεταφέρει το γραφείο του, εκεί παραδίδει μαθήματα η Σοφία, εκεί αναλαμβάνει παραγγελίες η ζωγράφος κόρη Ιωσηφίνα. " Για αρκετό διάστημα το ατελιέ μου ήταν άδειο και έρημο χωρίς ούτε μία εργασία ", γράφει ο Τσίλλερ στις αναμνήσεις του. Η ανθελληνική συμπεριφορά του Κάιζερ, είχε στρέψει τον κόσμο να αποφεύγει οτιδήποτε γερμανικό. Ο αντίκτυπος αυτής της κατάστασης επηρέασε και το γραφείο Τσίλλερ. Το γεγονός ότι το 1908 ανέλαβε μετά από πρόσκληση του γερμανού Πρέσβη, τα σχέδια για επιδιορθώσεις και οικοδόμηση κτιρίου σαράντα δωματίων στο Αχίλλειο της Κέρκυρας, ίσως να ενέτεινε τη δυσαρέσκεια του αθηναικού κοινού.

Έχει συμπληρώσει τα 70 και εργάζεται ακατάπαυστα. Διδάσκει στην Βιομηχανική και Εμπορική Ακαδημία. Στην τελευταία φάση της σταδιοδρομίας του σχεδιάζει έναν ακόμη οικισμό, στα Κόκκινα Χώματα, της Κηφισιάς. Μια μορφή κηπούπολης, που απευθύνεται σε μεσοαστούς. Αντίστοιχοι οικισμοί θα σχεδιαστούν στη συνέχεια για την Καλλιθέα, τη Ν.Σμύρνη και αργότερα για τη Ν.Αλεξάνδρεια(Φιλοθέη). Αυτός όμως ο πρώτος οικισμός του Τσίλλερ δεν θα οικοδομηθεί. Πιθανόν το κοινό να μην ήταν έτοιμο ή να συνέβαλε ανασταλτικά η τότε πολιτική κατάσταση.

Η ακτινοβολία του έργου του υπήρξε τεράστια. Πάνω από 500 οικοδομές στην Αθήνα, την Κηφησιά, τον Πειραιά, την Πάτρα( Δημοτικό Θέατρο Απόλλων http://www.patras.gr/el//c0/c0s7/analyze_entity.asp?EntityID=115&CatID=4&ScatID=28 ), το Αίγιο, τον Πύργο, την Καλαμάτα, το Γύθειο, τη Σύρο(Δημαρχείο Ερμούπολης http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=793 ), τη Μυτιλήνη, την Κέρκυρα. Με τόλμη και ταλέντο κατάφερε, ανάλογα με την περίπτωση, να συνδυάζει ρυθμούς και ιδεολογίες διαμορφώνοντας τη δική του προσωπική σχολή. Υιοθετώντας το πλουραλιστικό πρότυπο του δασκάλου του Θ.Χάνσεν, χρησιμοποίησε μορφολογικά στοιχεία διαφόρων περιόδων, δίνοντας προτεραιότητα στο νεοκλασσικό ρυθμό, τον τόσο συνυφασμένο με τον ελληνικό χώρο και αποδεκτό από την τοπική κοινωνία. Τα κιγκλιδώματά του δημιούργησαν σχολή. Εγκαταλείποντας τα απλά γεωμετρικά σχήματα του πρώιμου νεοκλασσικισμού, φέρνει στον ελληνικό χώρο τα πρώτα σιδηρά κιγκλιδώματα, με διακοσμητικά στοιχεία από τη φύση και τη μυθολογία, τις περισσότερες φορές σχεδιασμένα από τον ίδιο. Το ίδιο ακριβώς έκανε και με τα κεραμοπλαστικά αρχιτεκτονικά διακοσμητικά, τα οποία χρησιμοποιεί στο Ιλίου Μέλαθρον, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο,στο Θέατρο της Πάτρας, στο Μέγαρο Μελά και αλλού. Δυστυχώς οι περισσότερες οροφογραφίες και τοιχογραφίες επικαλύφθηκαν ή αντικαταστάθηκαν από γύψινα διακοσμητικά. Σήμερα γίνεται προσπάθεια να αποκαλυφθούν ξανά. Ήδη στο Εθνικό Θέατρο ( http://www.naftemporiki.gr/t+z/story.asp?id=1725913 ), στο Ιλίου Μέλαθρον και αλλού θαυμάσια καλλιτεχνήματα έχουν έρθει πάλι στο φως, αποδεικνύοντας εκτός των άλλων την δραστηριότητα καλλιτεχνών και τεχνικών συνεργείων υψηλής ποιότητας. Ο Τσίλλερ, εκτός από άριστος καλλιτέχνης-αρχιτέκτονας ήταν και άριστος μηχανικός-κατασκευαστής. Υπήρξε ο πρώτος στην Ελλάδα που μεταχειρίστηκε τη σιδηροδοκό και τα σιδηρά υποστηλώματα στην οικοδομή. Πρώτος επίσης χρησιμοποίησε τεχνητό εξαερισμό και κεντρική θέρμανση. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την αντισεισμικότητα των κτιρίων και έγραψε μελέτη με τον τίτλο "Τύπος αντισεισμικών οικοδομών δια δικκένων εξ οπτοπλίνθων τοίχων". Τέλος, πέρα απο το καθαρά αρχιτεκτονικό του έργο, ασχολήθηκε με την αρχαιολογία, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του. Ήταν ο πρώτος ανασκαφέας της Τροίας, πριν από τον Σλήμαν. Από την ανασκαφή αυτή μάλιστα άρχισε και η φιλία τους η οποία οδήγησε στην ανέγερση του Ιλίου Μελάθρου ή Μεγάρου Σλήμαν(σημερινό Νομισματικό Μουσείο, στη λεωφόρο Πανεπιστημίου).

Πέθανε στην Αθήνα, τον Νοέμβριο του 1923, σε ηλικία 86 ετών και τάφηκε στο Α' Κοιμητήριο Αθηνών, την είσοδο και αρκετά ταφικά μνημεία του οποίου είχε ο ίδιος σχεδιάσει.

Iλίου Μέλαθρον( Νομισματικό Μουσείο):

Δημοσιεύματα:

1.Το Εθνικό επιστρέφει ( http://www.naftemporiki.gr/t+z/story.asp?id=1725913 )

2. Χημείο - Ριζοσπάστης( http://www2.rizospastis.gr/wwwengine/story.do?id=3966978 )

3. Καθημερινή( http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_6_16/09/2009_329475 ).

Πηγές: Η Τέχνη του Κλασσικού, Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, Εκδόσεις Μέλισσα

JFK

" All this will not be finished in the first 100 days. Nor will it be finished in the first 1,000 days, nor in the life of this Administration, nor even perhaps in our lifetime on this planet. But let us begin."

" Ask not what your country can do for you—ask what you can do for your country."

John Fitzgerald Kennedy.

Mέρες που είναι και με την έρημο ουτιδανών κυβερνητών-παλαιών και νέων- να κυκλώνει την χώρα, διαλέγω να παραθέσω τον λόγο ενός πραγματικού ηγέτη. Γιατί τα πολιτικά τσόφλια που χρόνια τώρα διοικούν την χώρα μας και θα την διοικήσουν και στο μέλλον σκορπούν απλόχερα την απογοήτευση. Αρκετά όμως με τα μηδενικά, που ελέω φανατικών ιδιοτελών, προβατοποιημένων και αποχαυνωμένων πολιτών, ανυποψίαστων αφελών κυβερνούν την αγαπημένη χώρα μας. Πάμε στον Jack.

Έναν μεγάλο μάγκα. Έναν τραυματισμένο και παρασημοφορημένο πολεμιστή του Β Παγκοσμίου Πολέμου, που έλαμψε στην κεντρική πολιτική σκήνη και έγινε το 1960 ο νεώτερος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Ο λόγος του εκφωνήθηκε στις 21 Ιανουαρίου του 1961, στην ορκωμοσία του ως Προέδρου. Το εσωτερικό και διεθνές περιβάλλον ήταν πνιγηρό. Ο πλανήτης ζούσε υπό την αγχώδη απειλή του πυρηνικού ολοκαυτώματος, ο Ψυχρός Πόλεμος στο απώγειό του. Εσωτερικά τα κοινωνικά προβλήματα αναζητούσαν λύσεις. Οι φυλετικές διακρίσεις αμαύρωναν το πρόσωπο της χώρας, οι οικονομικές ανισότητες ενέτειναν την ανάγκη για ρύθμιση και το κοινωνικό κράτος που ρωμαλέα είχε αρχίσει να οικοδομεί ο Ρούζβελτ χρειαζόταν πολλά συμπληρώματα.

Ο Κennedy στις χίλιες μέρες που έμεινε στο πηδάλιο της χώρας του δεν διέψευσε τις ελπίδες.

Ο λόγος του υπερχειλίζει από ιδεαλισμό και ρεαλιστικό οραματισμό. Απαντά με αξιοπιστία στις ανάγκες της χώρας του. Αφού πρώτα-ως σοβαρός πολιτικός-καταστήσει σαφές πως γνωρίζει άριστα τα δόγματα της αποτροπής( "διότι μόνο όταν τα όπλα μας είναι επαρκή πέραν κάθε αμφιβολίας, μόνο τότε μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως ουδέποτε θα χρησιμοποιηθούν" ), κάνει ένα γένναιο άνοιγμα στην ΕΣΣΔ, αναφέρεται στην αδίρητη ανάγκη να καταπολεμηθεί η εγχώρια αλλά και παγκόσμια φτώχεια και με πραγματικά παιδευτικές για τους πολίτες φράσεις και νοήματα διδάσκει τι θα πει ηγέτης που σέβεται τον εαυτό του και αγαπάει τη χώρα του.

Η μετάφραση είναι δική μου και προσπάθησα να είναι ακριβής...

Την σημερινή ημέρα δεν βρισκόμαστε ενώπιον μιας κομματικής νίκης, αλλά ενώπιον ενός εορτασμού της Ελευθερίας, που συμβολίζει ένα τέλος αλλά και εξίσου μία αρχή, ο οποίος σηματοδοτεί μία αναγέννηση, αλλά και μία αλλαγή. Διότι έχω ορκιστεί ενώπιον υμών, αλλά και του μεγαλοδύναμου Θεού, τον ίδιο επίσημο όρκο που οι πρόγονοί μας όρισαν πριν σχεδόν 180 χρόνια.
Ο κόσμος είναι πολύ διαφορετικός τώρα. Γιατί ο άνθρωπος κρατάει στα θνητά χέρια του τη δύναμη να αφανίσει όλες τις μορφές της ανθρώπινης φτώχειας αλλά και όλες τις μορφές της ανθρώπινης ζωής. Ωστόσο οι ίδιες ριζοσπαστικές πεποιθήσεις για τις οποίες πάλεψαν οι πρόγονοί μας είναι ακόμη επίκαιρες στον πλανήτη, όπως η ιδέα ότι τα διακαιώματα του ανθρώπου δεν πηγάζουν από τη γενναιοδωρία του Κράτους, αλλά από το χέρι του Θεού.

Δεν λησμονούμε σήμερα πως είμαστε κληρονόμοι εκείνης της πρώτης επανάστασης. Ας αφεθεί αυτό το μήνυμα να διαδοθεί από αυτόν εδώ το χώρο και από αυτή εδώ τη στιγμή, σε φίλους και αντιπάλους, πως δηλαδή ο πυρσός έχει περάσει στα χέρια μίας νέας γενιάς Αμερικανών, γεννημένων σε αυτόν τον αιώνα, σκληραγωγημένων από τον Πόλεμο, μαθημένων σε μία δύσκολη και αδύναμη ειρήνη, υπερήφανων για την κληρονομιά τους και απρόθυμων να καταστούν μάρτυρες -επιτρέποντάς τον-του σταδιακού αφανισμού εκείνων των δικαιωμάτων του ανθρώπου στα οποία το Έθνος αυτό ήταν πάντα αφοσιωμένο και στα οποία είμαστε και σήμερα αφοσιωμένοι τόσο για τη χώρα αλλά και για τον κόσμο ολόκληρο.
Ας γνωρίζουν όλα τα έθνη, φιλικά διακείμενα και μη, πως θα καταβάλουμε οιοδήποτε τίμημα, θα ανθέξουμε οιοδήποτε βάρος, θα υποστούμε οποιαδήποτε δυσκολία, θα στηρίξουμε κάθε φίλο και θα αντιταχθούμε σε κάθε αντίπαλο προκειμένου να διασφαλίσουμε την επιβίωση και την καταξίωση της Ελευθερίας.
Για αυτό δεσμευόμαστε.

Στους παλαιούς συμμάχους των οποίων τις πνευματικές και πολιτιστικές ρίζες μοιραζόμαστε, διακηρύσσουμε την αφοσίωση που έχουν οι πιστοί φίλοι. Ενωμένοι μπορούμε να κάνουμε πολλά. Διχασμένοι μπορούμε να κάνουμε λίγα, διότι δεν θα αποτολμούμε να αντιμετωπίσουμε μεγάλες προκλήσεις και θα διαμοιραζόμαστε.
Στα νέα έθνη, τα οποία καλωσορίζουμε στις γραμμές της ελευθερίας, δεσμευόμαστε πως η αποικιακή μορφή ελέγχου δεν πέθανε για να αντικατασταθεί από μία πιο οδυνηρή τυρρανία. Δεν προσδοκούμε να τα βρίσκουμε μονίμως συνηγορούντα υπέρ των απόψεών μας. Αλλά πάντα θα ελπίζουμε να τους βρίσκουμε υπερασπιστές της δικής τους ελευθερίας και ενθυμούμενους πως αυτός που αφελώς ανέβηκε στη ράχη της τίγρης κατέληξε στα σωθικά της.

Στους ανθρώπους που βρίσκονται σε παραπήγματα ανά τον κόσμο και παλεύουν για να σπάσουν τα δεσμά της μαζικής εξαθλίωσης δεσμευόμαστε να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια να τους βοηθήσουμε να βοηθήσουν τους εαυτούς τους, για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί. Όχι διότι οι Κομμουνιστές μπορεί να στέρξουν, ούτε επειδή αναζητούμε την ψήφο τους. Αλλά γιατί αυτό είναι το σωστό. Αν μία ελεύθερη κοινωνία δεν μπορεί να βοηθήσει τους πολλούς που είναι φτωχοί, δεν μπορεί και να σώσει τους λίγους που είναι πλούσιοι.
Στις αδελφές Δημοκρατίες των νοτίων συνόρων μας, προσφέρουμε μια ξεχωριστή δέσμευση. Να μετατρέψουμε τα καλά λόγια μας, σε καλές πράξεις, σε μια νέα συμμαχία προόδου και να συνδράμουμε τους ελεύθερους ανθρώπους και τις ελεύθερες κυβερνήσεις να αποτινάξουν τα δεσμά της φτώχειας. Αλλά αυτή η ειρηνική επανάσταση της ελπίδας δεν μπρεί να γίνει λεία εχθρικών δυνάμεων. Ας γνωρίζουν όλοι οι συμμαχοί μας στην αμερικανική ήπειρο πως θα τους συνδράμουμε στην προσπάθεια τους να αντιταχθούν στην επιθετικότητα και την υπονόμευση. Και ας γνωρίζει και κάθε άλλη Δύναμη πως αυτό το ημισφαίριο σκοπεύει να παραμείνει κύριος του οίκου του.
Στην παγκόσμια συνέλευση των κυρίαρχων κρατών, στα Ηνωμένα Έθνη, την τελευταία ελπίδα σε μία εποχή όπου τα εργαλεία του πολέμου έχουν κυριαρχήσει έναντι των εργαλείων της ειρήνης, ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας για υποστήριξη, για να εμποδιστεί η μετατροπή τους σε χώρο ανταλλαγής ύβρεων, για να δυναμώσει η ασπίδα του ΟΗΕ για τους αδύνατους και να διευρυνθεί το πεδίο της εποπτείας του.
Τέλος, σε εκείνα τα έθνη που διάκεινται εχθρικά έναντι ημών, προσφέρουμε όχι μία δέσμευση, αλλά ένα αίτημα: να αρχίσουμε και οι δύο πλευρές μια νέα αναζήτηση της Ειρήνης, προτού οι σκοτεινές δυνάμεις της καταστροφής που εξαπέλυσε η επιστήμη καταποντίσουν την ανθρωπότητα σε προσχεδιασμένη ή τυχαία αυτοκαταστροφή. Δεν θα τους δελεάσουμε με την αδυναμία μας. Διότι μόνο όταν τα όπλα μας είναι επαρκή πέραν κάθε αμφιβολίας, μόνο τότε μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως ουδέποτε θα χρησιμοποιηθούν.
Αλλά κανένα από τα δύο μεγάλα και ισχυρά στρατόπεδα δεν αισθάνεται άνετα από την παρούσα κατάσταση, όπου και οι δύο πλευρές φέρουν το βαρύ φορτίο του κόστους των μοντέρνων όπλων, όπου και οι δύο πλευρές είναι σε δίκαια εγρήγορση για την σταθερή εξάπλωση των θανατηφόρων ατομικών όπλων, αλλά και όπου αμφότερες συναγωνίζονται να μεταβάλουν την ισορροπία του τρόμου, που αποτελεί το χέρι του τελευταίου πολέμου που θα έχει η ανθρωπότητα.
Για αυτό ας ξεκινήσουμε εκ νέου ενθυμούμενοι αμφότεροι πως η ευγένεια δεν αποτελεί ένδειξη αδυναμίας και πως η ειλικρίνεια αποτελεί μονίμως αντικείμενο επαλήθευσης. Ας διερευνήσουμε και οι δύο πλευρές τα προβλήματα που μας ενώνουν, αντί να αναμοχλεύουμε όσα μας χωρίζουν. Aς διαμορφώσουμε και οι δύο πλευρές, για πρώτη φορά, σοβαρές και συγκεκριμένες προτάσεις για την επιθεώρηση και τον έλεγχο των όπλων, ώστε να φέρουμε την απόλυτη δύναμη καταστροφής των εθνών υπό τον απόλυτο έλεγχο όλων των εθνών. Ας αναζητήσουμε και οι δύο πλευρές την επίκληση στα θαύματα της επιστήμης και όχι στα τρομακτικές δυνατότητές της. Μαζί ας ερευνήσουμε τα αστέρια, ας κατακτήσουμε τις ερήμους, ας εκριζώσουμε τις ασθένειες, ας αγγίξουμε τα βάθη των ωκεανών και ας ενισχύσουμε τις Τέχνες και το εμπόριο. Ας ενωθούμε και οι δύο πλευρές για να εισακουσθεί σε όλες τις γωνιές της Γης ο λόγος του Ησαία: " ελαφρύνετε τα βαρέα φορτία...και ελευθερώστε τους καταπιεσμένους ".

Και αν ένα προγεφύρωμα συνεργασίας μπορεί να οδηγήσει την ζούγκλα της καχυποψίας σε φυγή , ας ενώσουμε και οι δύο πλευρές τις δυνάμεις μας στην δημιουργία μίας νέας προσπάθειας , όχι σε μια νέα ισορροπία δυνάμεων, αλλά σε ένα καινούριο κόσμο νομιμότητας, όπου οι δυνατοί είναι δίκαιοι και οι αδύναμοι ασφαλείς και όπου η ειρήνη κυριαρχεί.

Ολά αυτά δεν θα ολοκληρωθούν σε 100 ημέρες. Ούτε σε 1000 μέρες δεν θα ολοκληρωθούν, ούτε καν στην διάρκεια αυτής της διακυβέρνησης και ίσως ούτε στην διάρκεια της ζωής μας πάνω στον πλανήτη. Αλλά ας ξεκινήσουμε!

Στα δικά σας χέρια αγαπητοί μου Συμπολίτες και όχι τόσο στα δικά μου, επαφίεται η τελική επιτυχία του στόχου μας. Από τότε που ιδρύθηκε η χώρα, κάθε γενιά αμερικανών κλήθηκε να δώσει ζωντανή μαρτυρία για την πίστη της στο έθνος. Οι τάφοι νέων αμερικανών που ανταποκρίθηκαν στην κλήση του καθήκοντος απαντώνται ανά τον πλανήτη.

Τώρα οι σάλπιγγες μας καλούν ξανά, όχι στα όπλα, αλλά σε ένα κάλεσμα για να επιφορτιστούμε ενάν μακρύ ανατέλλοντα αγώνα, "αγαλλιάζοντας για την ελπίδα, καρτερικοί στις δοκιμασίες ", έναν αγώνα ενάντια στους κοινούς εχθρούς των ανθρώπων: τη φτώχεια,την ασθένεια, την τυρρανία και την αλληλοεξόντωση.

Μπορούμε βαδίσουμε ενάντια σε αυτούς τους εχθρούς σε μία μεγάλη και παγκόσμια συμμαχία, Βορράς και Νότος, Ανατολή και Δύση, ωστέ να εξασφαλίσουμε μία πιο καρποφόρα ζωή για όλη την ανθρωπότητα; Θα συμπαραταχθείτε σε αυτήν την προσπάθεια;

Στην μακραίωνη ιστορία του κόσμου, λίγες μόνο γενεές είχαν το προνόμιο να υπερασπιστούν την Ελευθερία, την ώρα του πιο μεγάλου κινδύνου της. Δεν αφίσταμαι από αυτήν την υποχρέωση, την καλωσορίζω. Δεν θεωρώ πως κάποιος από εμάς θα άλλαζε τη θέση του με άλλο λαό ή άλλη γενιά. Η ενέργεια, η πίστη, η αφοσίωση την οποία κομίζουμε σε αυτήν την προσπάθεια θα φωτίσει τη χώρα μας και όσους την υπηρετούν και η λάμψη αυτής της φωτιάς μπορεί να φωτίσει πραγματικά τον κόσμο.

Γι' αυτό λοίπον αγαπημένοι μου Αμερικανοί: μην ρωτάτε τι μπορεί να κάνει για σας η πατρίδα σας, αλλά τι μπορείτε να κάνετε εσείς για την πατρίδα σας.

Αγαπητοί μου Συμπολίτες στον Κόσμο: μη ρωτάτε τι μπορεί να κάνει η Αμερική για σας, αλλά τι μπορούμε να κάνουμε μαζί για την Ελευθερία του Ανθρώπου.

Τέλος, είτε είστε πολίτες της Αμερικής, είτε αλλού στον κόσμο, απαιτείστε από εμάς τον ίδιο αυστηρό βαθμό δύναμης και θυσίας που ζητάμε εμείς από εσάς. Με την ήσυχη συνείδηση ως μόνη βέβαιη ανταμοίβη μας, με την Ιστορία ως τελικό κριτή των πράξεων μας, ας προχωρήσουμε για να καθοδηγήσουμε την χώρα που αγαπάμε, ζητώντας την ευχή Του και την βοήθεια Του, γνωρίζοντας όμως πως εδώ στη Γη η δουλειά του Θεού οφείλει να είναι αληθινά δική μας.